Al 100 jaar de grootste spirituele uitgeverij van Nederland
Laatste update door Marjan van Druenen op 29 maart 2024
Pete Walker laat zien hoe belangrijk het is om te rouwen om wat je tekortgekomen bent in je kindertijd, maar hoe rouw je effectief?
Pete Walker heeft een eigen psychotherapiepraktijk in Californië waar hij volwassenen helpt met het verwerken van trauma’s uit hun kindertijd. Hij is ervaringsdeskundige op het gebied van huiselijk geweld en verwaarlozing.
Zijn boek Complexe PTSS is vorig jaar vertaald in het Nederlands en hier zeer goed ontvangen. Complexe emoties, van vermijden naar volledig voelen kan als een vervolg en aanvulling hierop gezien worden, hoewel beide werken los van elkaar te lezen zijn.
Walker spreekt over de epidemie van slecht ouderschap, waar disfunctionele gezinnen uit voortkomen. Hoe hij er zelf aan toe was, wordt duidelijk uit zijn verhaal over het Amerikaanse leger waar hij dienstdeed. Dit leger gaf hem tijdens de Vietnamoorlog een warmer en fijner thuisgevoel dan de tijd dat hij bij zijn ouders leefde.
Walkers boek is gevuld met schrijnende verhalen uit zijn jeugd. Wanneer je nog twijfelt of je in jouw jeugd bent verwaarloosd of mishandeld sla dan de bijlage erop na, want een mishandeling kan ook een religieuze overtuiging bevatten, zoals ‘God is eropuit om ons te straffen’, of emotionele incest: het kind gebruiken voor de eigen emotionele behoefte.
Beschadigde kinderen hebben mechanismen ontwikkeld om niet te hoeven voelen. De pijn of schaamte was immers te heftig. Als we geen aandacht aan onze gevoelens besteden kan de emotionele energie niet vrij stromen. Het gevolg is dat de energie accumuleert waardoor we stress ervaren.
Emoties blijven ontkennen lukt een tijd, kwetsbare onderwerpen en intimiteit vermijden ook, maar uiteindelijk keren emoties zich tegen je en krijg je last van bijvoorbeeld angsten, overmatige zorgen of eeuwige twijfel aan jezelf.
Emoties kunnen ook onbewust worden geuit als sarcasme, kritiek of boosheid of omgezet worden in te veel eten of overmatig werken. Zo hebben we voortdurend afleiding nodig om de pijn niet te voelen, maar houden zo de pijn juist in stand.
Walker benoemt dat er geen schaamte hoeft te zijn voor problemen die we niet zelf hebben veroorzaakt. Zijn interessante visie op hoe je op een niet-destructieve manier met pijnlijke en ontwrichtende gevoelens kunt omgaan, begint met het uiten van verdriet door te rouwen.
Rouwen is een goede uitlaatklep voor opgehoopte emoties en werkt het zeer effectief als stressafvoermechanisme. Onvermijdelijk zullen er oude emoties bovenkomen. Het advies is om daar niet bang voor te zijn, want dat zou het vergevingsproces kunnen belemmeren.
Voordat er sprake kan zijn van oprechte vergeving, is het belangrijk om te erkennen dat er sprake is van schuld. Waar we veelal gewend zijn om geen schuldige aan te wijzen, moedigt Walker ons aan dat juist wel te doen.
Pas toen ik de schuld neerlegde waar hij thuishoorde, vond ik de kracht om op een effectieve manier met mijn leven verder te gaan
Als je nooit op een veilige manier boosheid, enthousiasme, angst, verdriet of liefde hebt kunnen uiten, kunnen er onaangename gevolgen ontstaan. Denk aan een zeer laag zelfbeeld, overdreven (on)verantwoordelijk gedrag tonen, angst in de steek gelaten te worden of onvermogen om plezier te ervaren.
Walker zegt dat het van belang is om terug te gaan naar je kindertijd, hoe pijnlijk ook, zodat je precies kunt begrijpen waarvan je moet herstellen en wat je kunt doen om dat herstel mogelijk te maken. Volledig voelen is volledig herinneren. Dan pas kan het herstelproces beginnen.
Als we begrijpen hoe kindermishandeling en verwaarlozing onze ontwikkeling hebben gestagneerd, ontstaat er op natuurlijke wijze empathie in ons die ons motiveert om voor onszelf te zorgen en onszelf te beschermen.
Richten we onze aandacht bewust niet op onze pijn, maar negeren we hem, juist dán richt hij schade aan in het onbewuste.
Rouwen heeft eigenlijk alleen maar voordelen. Het leidt tot vermindering van de pijn, maakt emotionele flashbacks (gedachten aan een pijnlijk moment in het verleden) minder heftig, zorgt voor meer zelfcompassie, vermindert de kans op ziek worden en herstelt het vermogen om lief te hebben.
Walker laat zien hoe we door de ervaringen in onze disfunctionele gezinssituatie geneigd zijn om onze gevoelens te vermijden. We zijn steeds weer bezig om onszelf te beschermen tegen emotionele pijn van langdurige mishandeling of verwaarlozing.
We scheppen als het ware een afweermechanisme door bepaalde gedachten, emoties of herinneringen buiten het bewustzijn te plaatsen (dissociëren), overdreven waakzaam te zijn (hypervigilantie), obsessief of dwangmatig gedrag te ontwikkelen. Eenmaal volwassen geworden is het noodzakelijk in te zien dat dit gedrag niet meer nodig is.
Het proces van effectief rouwen bestaat uit: huilen, woede uiten, verbaal ventileren en voelen. Huilen is loslaten van pijn en spanning. Denk maar aan de enorme opluchting die je kunt voelen na een fikse huilbui.
Een beetje huilen heeft geen zin. Je moet huilen tot je kussen doorweekt is; dan kun je weer opstaan en lachen
Galway Kinnell
Voor het uiten van woede krijgen we suggesties mee, zoals het uit elkaar scheuren van een telefoonboek. Verbaal ventileren kan dagboektherapie zijn, schrijven of praten over wat je hebt meegemaakt. Voelen is de pijn op een passieve manier verwerken en accepteren om uiteindelijk gewoon ‘te zijn’.
Als ik mezelf toesta om boos te worden over de dingen waar ik verdrietig over ben, zoals de mishandeling die ik als kind onderging, weet ik dat ik me nooit meer zwijgzaam zal neerleggen bij een herhaling
De heilzame methoden voor het loslaten van onverwerkte pijn zijn bij elk soort verlies te gebruiken, zoals verlies van een dierbaar mens of dier of verlies van gezondheid. Dit soort gebeurtenissen roepen zeer complexe emoties op.
Overigens staat Walker niet negatief tegenover medicatie wanneer je door een diep, donker dal gaat. Het heeft niet de voorkeur, maar in sommige gevallen is het te pijnlijk om alleen door de donkere nacht van de ziel te gaan.
Hoe kun je als volwassene de rol van je vader en moeder op je nemen? Hoe kom je tegemoet aan de onvervulde behoeften uit je kindertijd? De door Walker bedachte term hiervoor is: reparenting met zelfcompassie. Het gevaar bestaat dat we onbewust onze ouders zijn gaan imiteren. Misschien zijn we op dezelfde schadelijke manier omgegaan met onze eigen kinderen?
Volwassen kinderen van disfunctionele ouders kunnen zelfdestructief gedrag vertonen. Pas wanneer er inzicht is gekomen in hoe de verwaarlozing of mishandeling onze ontwikkeling heeft gestagneerd, kan er empathie ontstaan. Walker adviseert om jouw innerlijk kind oprechte excuses aan te bieden. Het kon er immers niets aan doen.
Empathie of compassie naar jezelf kan motiveren om van jezelf te gaan houden, je innerlijk kind in de armen te sluiten en te beschermen. Je krijgt technieken mee die daarbij helpen. De angst voor het aangaan van relaties of de enorme onvervulde behoefte aan liefde kan dan plaatsmaken voor ware intimiteit.
Complexe emoties werpt nieuw licht op schuld en vergeving. Eerst schuld neerleggen bij wie het hoort om dan te kunnen vergeven. Het hele proces van doorvoelen, schuld benoemen, rouwen en (zelf)vergeving wordt door Walker uiteengezet.
Hij reikt technieken aan die ervoor zorgen dat we weer werkelijke liefde kunnen ervaren en kunnen genieten van het volledige emotionele spectrum van gevoelens. Dat opgeteld bij de grote hoeveelheid prachtige citaten van dichters, schrijvers en psychologen maakt het een fraai geheel wat heilzaam zal werken voor ‘overlevers’ van disfunctionele gezinnen.
De ziel zou geen regenboog hebben als de ogen geen tranen hadden
John Vance Cheney
‘Complexe emoties’ van Pete Walker is dé gids voor emotie- en stressregulatie. Word emotioneel volwassen, verwerk je trauma’s en ervaar de emotionele rijkdom die ieder van ons bezit.
Bestel nu jouw exemplaar voor € 25,00 met gratis verzending.
Ik luister naar de naam Marjan, ben geboren en getogen in regio nultien. Mijn spirituele reis begon toen ik zestien was en het universum bestudeerde. Ik ging op zoek naar antwoorden. Ik bezocht de bibliotheek wekelijks en kwam met stapels boeken thuis, die ik ook nog eens ging lezen. Overigens waren het vaak veel te moeilijke boeken, maar ik worstelde mezelf erdoorheen. Altijd nieuwsgierig gebleven ben ik blijven studeren naast mijn werk. Astrologie, intuïtieve ontwikkeling, tarot, Jungiaanse psychologie, aura-en chakra reading en nog veel meer. Niet zomaar een cursus, maar veelal een beroepsopleiding. Non-dualiteit is waar ik nu veel over lees en probeer toe te passen in mijn leven. Met veel plezier schrijf ik boekrecensies en besprekingen. Liefs, Marjan
