Al 100 jaar de grootste spirituele uitgeverij van Nederland
Laatste update door Obe Alkema op 4 april 2024
Grenzen stellen is moeilijk, maar onontbeerlijk: ze maken zelfs vrijheid mogelijk, zo laat Rolf Sellin in 'Tot hier en niet verder' zien.
Het is zo gemakkelijk gezegd, maar zo moeilijk om gedaan te krijgen: je grenzen aangeven. Tot hier en niet verder! En er dan ook nog eens aan vasthouden!
De noodzaak ervan is alom bekend, maar de manier om dat op een doeltreffende en gezonde manier te doen is dat niet. Vaak is onduidelijk waar de grens zou moeten liggen. Wat voor de één heel normaal en binnen de perken is, hoeft dat niet te zijn voor een ander.
Wat zijn grenzen eigenlijk? Waar liggen ze? Hoe stel je ze vast en hoe communiceer je hierover? Rolf Sellin schreef met Tot hier en niet verder een informatief boek over grenzen, openheid, kwetsbaarheid en zelfvertrouwen. Hij helpt je relaxter te zijn in contact met anderen en jezelf niet langer tekort te doen.
Sellin maakt aan het begin al duidelijk wat grenzen stellen niet is: het opwerpen van ondoordringbare muren, een totaal isolement of het compleet verbreken van contacten. Dat zijn rücksichtsloze keuzes met grote consequenties – en vaak een averechts resultaat.
Tussen het over je heen laten walsen of het opschorten van elk contact zitten talloze middelwegen. Het gaat er altijd om de juiste mate van nabijheid en afstand te hanteren. Dan zijn we in contact met de ander zonder onze autonomie te verliezen.
Een grens trekken betekent namelijk ook niet het buitensluiten van een ander. Veilige grenzen maken communicatie en vriendschap mogelijk. De ander heeft ook iets aan je gestelde grenzen. Ze zorgen voor stabiele maatschappelijke verhoudingen en zelfs voor vrede en harmonie.
Goede grenzen maken goede buren!
Het woord ‘grens’ lijkt haaks te staan op vrijheid. Een wereld zonder grenzen wil toch iedereen? Grenzen gaan over toegang en controle; ze zorgen ervoor dat de een ingesloten en de ander buitengesloten wordt.
Ook figuurlijke grenzen, waarover Tot hier en niet verder gaat, kunnen daarover gaan. Wanneer een grens overschreden wordt, kan iemand heel anders dan normaal uit de hoek komen.
Wanneer ik als klein ventje te ver ging, kon mijn normaal zo goedaardige vader plotseling een heel andere kant van zichzelf laten zien: hard en opvliegend. Hij had net zoveel moeite met grenzen als mijn moeder. Zij viel weliswaar niet uit als er iets misging, maar ze werd stil en mat. Ze bleef voor ons zorgen maar ze was vrijwel onbereikbaar.
En toch hebben we grenzen nodig. Misschien is vrijheid wel helemaal niet mogelijk zonder grenzen. Grenzeloosheid is een illusie, aldus Sellin.
Je stelt grenzen in reactie op wat een ander doet (of niet doet), maar het is belangrijk om je te realiseren dat je daar zelf ook een aandeel in hebt gehad. Vaker dan je denkt ben jij zelf de boosdoener. Je hebt het zo nu en dan aan jezelf te danken dat er over je heen gewalst is. Je gaf bijvoorbeeld onduidelijke signalen af, maar het kan ook zo zijn dat je nooit de voelsprieten voor grenzen ontwikkeld hebt.
Grenzen zijn niet alleen belangrijk tegenover anderen, maar ook tegenover onszelf. Denk daarbij aan prestaties die we van onszelf verwachten, eisen die we stellen aan het leven en onszelf. Je hoeft niet hoogsensitief te zijn om van grenzen stellen te profiteren: wij hebben dat allemaal nodig.
Aan het einde van Tot hier en niet verder tref je een zelfbeoordelingstest aan. De vragen bieden een blik in de spiegel, zodat je je eigen vaardigheden op het gebied van grenzen stellen in beeld kunt krijgen.
Je kunt op verschillende niveaus grenzen stellen. Bijvoorbeeld op mentaal niveau. Dan gaat het om overpeinzing, bezinning, reflectie. Op het gebied van communicatie gaat het om het uitzenden van verbale en non-verbale signalen. Je lichaamshouding kan boekdelen spreken, waardoor de ander begrijpt dat die een grens nadert en er conflict dreigt als diegene jouw grens overschrijdt.
Sellin benoemt nog een niveau: het stellen van energetische grenzen. De energiecentra gaan gewoonlijk dicht als iets ons niet bevalt en ze gaan open als we veilig zijn in ons territorium of weten dat we de ander gerust kunnen toelaten. Als we onze grenzen moeten beschermen verdicht het aura zich. Onze uitstraling kan tastbaar en onmiskenbaar ‘Tot hier en niet verder’ afgeven.
Begrenzen/grenzen stellen geschiedt in de regel op alle niveaus tegelijk, maar als gevolg van persoonlijkheid en levensgeschiedenis kan het zijn dat we ons niet, of alleen met moeite, spontaan kunnen afschermen. Sommigen moeten hun energetische afbakening bewust ondersteunen, terwijl anderen nooit geleerd hebben communicatieve grenzen te stellen.
Vaak hebben we als gevolg van denkpatronen en verboden die we onszelf opleggen niet de moed onszelf mentale duidelijkheid te verschaffen over onze behoeften, rechten en grenzen en daarbij strategisch en rationeel te werk te gaan. Je kunt je te veel bezig houden met andermans verwachtingen om duidelijk grenzen te stellen.
Sellin laat zien dat er vele obstakels zijn die het stellen van grenzen kunnen ondermijnen. De grootste obstakels bevinden zich echter niet in de buitenwereld. Onze afschermingspogingen worden gesaboteerd door mechanismen in onze menselijke natuur, en als het gevolg van onze persoonlijke ervaringen en programmeringen.
Angst en schuld zijn andere hindernissen die afscherming bemoeilijken. Je kunt bang zijn voor de gevolgen van het grenzen stellen. Die angst voel je in je lichaam: je voelt je krachteloos, ervaart druk of bent niet lekker. Je stort in en vaak ontstaat er stress. Je kunt verstarren en proberen te verdoezelen dat je de situatie lastig vindt. Al je energie gaat naar de schijn ophouden.
Wanneer je grenzen overschreden worden of het daarop uit lijkt te draaien heb je baat bij heel concrete stappen om de hinderlijke consequenties daarvan zo veel mogelijk te minimaliseren. Behalve inzicht in de psychologie van grenzen stellen geeft Sellin heel specifieke handvatten om dit te doen. Daarbij gaat het niet alleen om innerlijk afstand te nemen van een grensoverschrijdende situatie, maar ook actief afstand nemen, de pauzeknop in te drukken.
Een heel positieve en krachtige bijkomstigheid hiervan is dat je je, hoe vervelend de situatie ook mag zijn, niet langer hulpeloos en passief voelt, maar dat je voor jezelf kiest en iets doet. Je kweekt als het ware automatisch een beetje zelfvertrouwen waardoor het je de volgende keer gemakkelijker af zal gaan.
Ook als afstand nemen vooralsnog pas achteraf lukt, heeft het concrete invloed. Je verkort de tijdsduur van de gelatenheid en verstarring en voorkomt dat je door woede en ergernis overmand wordt.
Het is voor de meeste mensen een opluchting als ze eindelijk in staat zijn om hun grenzen aan te geven. Het leven wordt relaxter en harmonischer. Maar er is meer. Ze hebben hun eigen begrensdheid ingezien en nemen die begrensdheid aan. Dit inzicht wordt door elke concrete toepassing van bewuste centreer- en afschermingsmethoden bevestigd.
Als je accepteert dat je krachten beperkt zijn, kun je je potentieel benutten en daar stevigheid uit ontwikkelen. Als je je grens erkent, ben je waar je werkelijk bent. Je bekleedt je positie en neemt jouw ruimte in. Je bent niet in het verleden en je bent niet in de toekomst, maar in het nu.
Je verzwakt niet meer door te ver van je grenzen te blijven. Je overvraagt jezelf evenmin door te veel van jezelf te vergen, terug te vallen en passief te worden. Je bevindt je in de zone voor je grens; daar waar je het sterkst bent. Binnen je window of tolerance.
Versterk je centrum en bescherm je grenzen met ‘Tot hier en niet verder’ van Rolf Sellin.
Bestel nu jouw exemplaar voor € 23,50 met gratis verzending.
Omgaan met anderen is altijd een uitdaging. Onze boeken maken het je een stukje gemakkelijker.
