Al 100 jaar de grootste spirituele uitgeverij van Nederland
Laatste update door Lisa Ensing op 19 maart 2024
Lisa Ensing las 'Fascia' van Peter Schwind en maakte kennis met een onderbelicht maar uitermate belangrijk deel van ons lichaam: het bindweefselnetwerk.
De fascia of het bindweefselnetwerk is een prachtig netwerk dat veel meer aandacht verdient. Alle emoties en gevoelens, je persoonlijke geschiedenis en meer zijn opgeslagen in je fascia. Daarnaast houdt het je lichaam bij elkaar. Letterlijk: zonder je fascia zou je lichaam vormeloos zijn!
Je hebt misschien ooit van bindweefsel gehoord: het wordt omschreven als een laag onder je huid boven je spieren. Daar stopt de uitleg vaak. Mocht je weleens yin yoga gedaan hebben dan weet je ook dat je dankzij deze langzame yogavorm je bindweefsel stretcht.
Verder heb je waarschijnlijk niet eerder stilgestaan bij dit weefsel dat in je lichaam huist. Dat is zonde want je bindweefsel is een heel bijzonder onderdeel van je lichaam. Een onontdekt pareltje, verspreid over je hele lichaam!
Maar wat is het eigenlijk? Fascia wordt ook wel het bindweefselnetwerk genoemd en is in je hele lichaam te vinden. Het zit rondom organen, spieren, pezen, zenuwen, bloedvaten, hersenen, ruggenmerg en meer. Het houdt alle onderdelen van je lichaam bij elkaar, zorgt voor de vorm van je lichaam én speelt een hele belangrijke rol ín je lichaam.
Maar dat is niet alles: fascia is ook voor je somatische, spirituele en emotionele welzijn heel belangrijk. Peter Schwind, auteur van Fascia, schrijft bijvoorbeeld: “het [fascia] schrijft voortdurend mee aan de geschiedenis van ons denken, ons voelen en ons doen.” Al je emoties worden geregistreerd door het bindweefselnetwerk en ze kunnen het zelfs vormen.
Het bindweefsel slaat ook je trauma’s op. Lichamelijke én geestelijke trauma’s worden geregistreerd en zijn door specialisten op te sporen in je lichaam. Onverklaarbare lichamelijke klachten kunnen ook gelinkt zijn aan fascia. Je lichaam bestaat namelijk niet uit allerlei losse onderdelen: alles is met elkaar verbonden. Net zoals alles in de wereld!
Het is van onze eerste uren als embryo tot op hoge leeftijd de schakel tussen alles waaruit ons lichaam en onze persoon bestaan. […] Fascia is het weefsel van ons leven.
Artsen, wetenschappers en andere deskundigen op het gebied van anatomie lieten fascia lang links liggen. Ze dachten dat het bindweefsel niet belangrijk was voor de gezondheid van de mens. Deze mening kwam voort uit de anatomie. Anatomie beschrijft en ontleedt afzonderlijke onderdelen van het lichaam.
Bindweefsel verbindt alles in je lichaam met elkaar en is dus geen compact orgaan of onderdeel. Men zag het vooral als onhandig weefsel dat weggesneden moest worden van de afzonderlijke delen van het lichaam. Zelfs nu nog is in de boeken van geneeskundestudenten weinig te vinden over ons mooie bindweefselnetwerk.
Ergens is het niet zo gek dat het bindweefsel in medische kringen zo lang werd genegeerd, terwijl het eigenlijk ontzettend belangrijk is. Fascia verbindt alles in je lichaam en is geen los onderdeel.
Wanneer je alleen naar losse onderdelen in een lichaam kijkt, mis je de essentie van fascia. De naam zegt het al: bindweefselnetwerk. Je zou kunnen zeggen dat het bindweefselnetwerk een echt holistisch lichaamsdeel is.
Naast dat fascia alles in je lichaam verbindt, houdt het ook je lichaam in z’n vorm. Zonder fascia zou je een hoopje spieren, botten en andere lichaamsdelen zijn. Peter Schwind noemt de fascia dan ook wel het ‘orgaan van de vorm’.
Je wervelkolom is hier een goed voorbeeld van. Als je naar de vorm van je ruggengraat kijkt via een röntgenfoto, lijkt het alsof de botten alles bij elkaar houden. Dit is niet het geval: de botten, spieren en andere onderdelen van je rug drijven in een soort bindweefselbuis. De botten verdelen het gewicht en de spieren en de fascia houden alles bij elkaar.
Als je denkt aan beweging, denk je waarschijnlijk aan je spieren die je botten bewegen, nadat ze een seintje hebben gekregen van je hersenen. Maar je mist hier een belangrijk onderdeel: je bindweefselnetwerk. Spieren, botten, pezen en hersenen zijn namelijk niet de enige onderdelen van het bewegende deel van je lichaam.
Je fascia is een van de belangrijkste onderdelen van dit proces. Zonder de fascia zijn spieren nutteloos. Fascia zorgt ervoor dat de kracht van je spieren wordt overgedragen naar je botten zodat die kunnen bewegen. Peter Schwind stelt in Fascia dat bindweefsel “het meest intelligente deel van de myofasciale eenheid (de spiervezels en fascia)” kan zijn.
Het bindweefselnetwerk houdt dus je lichaam ‘bij elkaar’ en is het verbindende netwerk tussen alle onderdelen van je lichaam. Het heeft nóg een functie: het beschermt je lichaam en dan vooral kwetsbare onderdelen als gewrichten en organen.
Een ongeluk, val of andere plotseling lichamelijk letsel wordt vaak als eerste opgevangen door de fascia omdat het bindweefselnetwerk deze kwetsbare onderdelen omhult.
Het bindweefsel is goed in compenseren. Een verstuikte enkel wordt bijvoorbeeld vaak opgevangen door het bindweefsel zodat je redelijk kunt lopen. Bij een harde val of ander plotselinge spanning vangt je bindweefsel de klap op. Daar houdt het echter niet op: de klap wordt als het ware opgevangen en opgeslagen in het bindweefsel en dit kan grote gevolgen hebben.
Lichamelijke problemen zoals platvoeten, zere knieën en andere aanhoudende problemen zijn soms op te lossen dankzij de juiste behandeling van de fascia.
In Fascia staan meerdere indrukwekkende verhalen van mensen die weinig bewegingsvrijheid hadden en genazen dankzij bewerkingen aan hun fascia. Een jongen die bijna niet kon lopen kon bijvoorbeeld dankzij een fascia-behandeling weer lopen én had na de behandeling een beter handschrift dan daarvoor.
Voel je vaak dezelfde soort emoties, bewust of onbewust? Dan kan het zo zijn dat deze emoties jouw bindweefsel hebben gevormd. Het bindweefsel reageert namelijk op je emoties.
Ben je bijvoorbeeld vaak neerslachtig? Dan wordt deze neerslachtigheid ‘opgeslagen’ in je bindweefsel. Je ademt op een onnatuurlijke manier, je spieren in je gezicht én lichaam spannen zich op een ‘neerslachtige manier’ aan waardoor je op een andere manier beweegt. Hetzelfde geldt voor iemand die vaak blij is: deze emotie is dan letterlijk aan het lichaam af te lezen.
De emoties die door het bindweefsel heen razen, hebben vervolgens weer effect op de gewrichten die gevoelig zijn voor deze emoties. Je knieën zijn bijvoorbeeld gevoelig voor angst, je schouder is emotioneel kwetsbaar wanneer je over je grenzen gaat, je kaakgewricht reageert sterk op stress en in je heupen kan stress gaan vastzitten. In Fascia lees je waarom dit zo is en hoe je deze gewrichten kunt helpen.
Deze emoties kunnen vervolgens in je fascia vast komen te zitten omdat dezelfde bewegingen een groot effect hebben op je bindweefsel. Je maakt een afdruk in je bindweefsel wanneer je steeds hetzelfde beweegt. Dit geldt voor steeds terugkerende emoties, verkeerde ademhaling, veel zitten, dezelfde oefeningen doen wanneer je sport en ga zo maar door.
Ouder worden heeft een groot effect op de gezondheid van je fascia. Hoe je bindweefsel geweefd is, verandert namelijk wanneer je ouder wordt. In plaats van het gestroomlijnde patroon dat jongere mensen hebben, lijkt het fascia van oudere mensen op een bol wol vol knopen. Het kleeft aan elkaar en beknelt spieren. Dit zorgt vervolgens voor minder goede mobiliteit.
Wanneer de fascia verder verhardt en ook in de buik gaat vastzitten, kunnen organen niet meer goed bewegen. De verharding zorgt ervoor dat de doorbloeding van je organen in de knel komt en het orgaan minder goed zijn werk kan doen.
Het goede nieuws is dat je hier zelf veel invloed op kunt uitoefenen! Je kunt dit namelijk grotendeels zelf voorkomen. De oplossingen hiervoor zijn: genoeg bewegen, veel variatie in je beweging en oefeningen doen zoals beschreven in Fascia. Weinig beweging en steeds dezelfde bewegingen zorgen namelijk voor verkleving en verharding van de fascia.
Ons bindweefsel netwerk houdt ons in de kern bijeen, laat Peter Schwind in Fascia zien. Alles wat je erover moet weten vind je in dit toegankelijke standaardwerk.
Bestel nu jouw exemplaar voor € 23,50 met gratis verzending.
Wil je meer lezen en weten over lichaamsgerichte therapieën? In ons fonds hebben we ook boeken over de meridianen en de psoas. De meridianen vormen een belangrijk onderdeel van de Traditionele Chinese Geneeskunde. Lisa Ensing legt in dit artikel uit hoe belangrijk deze energiebanen zijn. Maak kennis met je eigen lichaam!
