Al 100 jaar de grootste spirituele uitgeverij van Nederland
Laatste update door Obe Alkema op 5 februari 2024
Er zijn altijd twee mensen actief betrokken bij gaslighten: ze dansen een gaslight tango. Hoe werkt die dans en hoe stop je ermee?
Jaren geleden schreef Robin Stern Het gaslighteffect, waarmee ze grotere bekendheid gaf aan het fenomeen ‘gaslighten’. Nu is daar het vervolg: Het gaslightproces. In dit boek gaat zij dieper in op de gaslightdynamiek tussen twee personen – in haar woorden: de gaslight tango – en hoe die te doorbreken is.
Dit is jouw mogelijkheid tot zelfontwikkeling, voor dieper inzicht in gaslighten en om aan je eigen herstel te werken.
Gaslighten is een sluipende vorm van terugkerend emotioneel misbruik, waarbij de misbruiker (de gaslighter) het doelwit (de gaslightee) laat twijfelen aan de eigen meningen, realiteit en de eigen verstandelijke vermogens.
Het is een vorm van psychologische manipulatie. De gaslighter probeert de gaslightee ervan te overtuigen dat diegene diens eigen gedrag en motivatie zich niet goed herinnert, niet goed begrijpt of verkeerd interpreteert.
Zo zaait de gaslighter twijfel in het hoofd van de gaslightee. Die wordt kwetsbaar, begint zich steeds verwarder te voelen en twijfelt steeds meer aan zichzelf.
Een gaslighter is iemand die altijd gelijk moet krijgen om het eigen zelfbesef te bevestigen en een gevoel van macht over de wereld te behouden. Gaslighters kunnen er echt van overtuigd zijn dat zij je tegen jezelf in bescherming nemen, maar dat is lang niet altijd het geval.
Ze worden gedreven door een behoefte om als sterk of daadkrachtig persoon over te komen. Daardoor voelen ze zich veilig en zeker. Ze oefenen veel controle op anderen uit en ondermijnen hen om zichzelf beter te voelen.
Dit dominante gedrag heeft veel impact op degene die ervan het lijdend voorwerp vormt. De gaslighter begrijpt dat weinig dingen zo destabiliserend zijn als het in twijfel trekken van andermans begrip van de werkelijkheid, omdat ze dat in wezen bij zichzelf ook doen. Dat maakt gaslighten zo verraderlijk.
Als iemand die je vertrouwt, respecteert of van wie je houdt zich stellig uitspreekt, kan het heel moeilijk zijn om diegene niet te geloven – met name als er een kern van waarheid schuilt in wat diegene zegt. Je gaat mee in wat de gaslighter zegt om de lieve vrede te bewaren. Zo gaat het van kwaad tot erger.
Maar hoe kan het dat iemand die (zogenaamd) om je geeft je zo’n rotgevoel geeft?
In Het gaslightproces gaat Stern vooral in op de dynamiek tussen gaslighter en gaslightee. Het gaslighteffect is het gevolg van een relatie tussen twee mensen. De gaslighter en de gaslightee dansen de gaslight tango.
De gaslighter moet te allen tijde bevestigd worden en doet er alles aan om dat voor elkaar te krijgen bij de gaslightee. Tegelijkertijd laat de gaslightee dit allemaal gebeuren, omdat zij de gaslighter idealiseren en evengoed zijn bevestiging zoeken.
Gaslighten speelt in op je grootste angsten, je meest zorgelijke gedachten en je diepste wens om begrepen en gewaardeerd te worden en geliefd te zijn.
Robin Stern onderscheidt drie fasen van gaslighten. Aan het begin gaat het om kleine dingen, maar al gauw wordt het groter en schadelijker.
Je kunt niet geloven dat je partner zulke rare dingen zegt of jou wil vertellen dat er iets mis is met jou of je gedrag. Als je partner blijft volharden in zijn of haar realiteit en die van jou blijft ondermijnen, ga je je afvragen of hij of zij mogelijk gelijk heeft.
Je bent jezelf constant aan het verdedigen en je blijft het gesprek tussen jou en je partner voortdurend voor jezelf afspelen. Wie heeft er gelijk? Wie heeft het verkeerd? Je durft er niet aan te denken om zonder de bevestiging van de ander weg te lopen – zelfs niet bij ruzie.
Als je lang gegaslight bent, ben je niet meer dezelfde persoon die je was toen je in de relatie stapte. Je bent geïsoleerder, vaak depressief en vermijdt gesprekken over je relatie met anderen. Met je gaslighter probeer je zo goed mogelijk alle triggers die tot wantoestanden of mishandeling kunnen leiden te vermijden.
In deze laatste fase neem je vaak de vertekende en kritische oordelen van de gaslighter over jou over. Dit kan verwoestende gevolgen hebben.
Hoewel gaslighten er vanaf de buitenkant uitziet als het werk van een enkele, gemene gaslighter, wordt een gaslightrelatie altijd veroorzaakt door de actieve betrokkenheid van twee mensen. Zij dansen de gaslight tango en oefenen invloed op elkaar uit.
De gaslighter begint aan de dans, maar kan die alleen voortzetten als de gaslightee meebeweegt. Dat gebeurt vaak onbewust, maar waarom eigenlijk? Gaslightees zijn bang voor de reactie van de ander als ze niet meebewegen. Ze vrezen een emotionele uitbarsting óf een breuk, terwijl ze zo’n behoefte hebben aan verbinding.
Robin Stern legt heel helder uit wat gaslighten inhoudt en hoe dat vooral voorkomt in wederzijds afhankelijke dynamieken. De fasen die hierboven genoemd zijn, worden uitvoerig behandeld, aan de hand van voorbeelden uit de praktijk. Ook licht ze verschillende typen gaslighters uit.
Ze stelt je in staat je eigen gedrag (en dat van de gaslighter!) te begrijpen, zodat je in toekomstige situaties ‘uit de tango’ kunt stappen. Aan de hand van reflectievragen, scenario’s, visualisaties en andere oefeningen maak je diepgaand kennis met het gaslightproces.
Ze nodigt je uit om eerlijk naar jezelf te zijn, omdat je dan pas iets kunt veranderen. Dan kun je pas ‘het gas uitdoen’: grenzen stellen, jezelf weer verbinden met je kernwaarden en je zelfrespect versterken.
Nooit meer slachtoffer van gaslighting – met het handzame, inzichtrijke en liefdevolle boek Het gaslightproces van Robin Stern!
Bestel nu jouw exemplaar voor € 25,00 met gratis verzending.
