Verzen uit het boek van de ziel

Met plezier heb  ik het boek Verzen uit het boek van de ziel van Hafiz gelezen. De verzameling van gedichten is gekozen en vertaald door Wali van der Zwan. Het boek komt in een prachtige hardcoveruitgave, blauw, met in het geel diverse opengevouwen rozen, de kosmische bloem! Het leeslint is handig omdat ik het boek met tussenpozen heb gelezen.

In warm, crèmekleurig papier zijn de prachtige gedichten gedrukt. De bundel is voorzien van een voorwoord, verantwoording en dankwoord door vertaler Van der Zwan. Dit zijn zeer prettig leesbare begeleidende teksten die diepgang geven aan de dichtbundel. Als bonus is er een bijdrage van Indiase soefimysticus Hazrat Inayat Khan, waardoor je Hafiz weer in een ander licht ziet.

De gedichten zijn fijn van lengte. Dat leest makkelijk weg, zou je denken, maar niets is minder waar. Over de gedichten van Hafiz wil je nadenken, ze verdienen ‘bezinktijd’. Het voorwoord van Wali van der Zwan vond ik een prettige inleiding op de gedichten. Vragen die hij opwierp, bleven me bij tijdens het lezen. Zo vroeg ik me af: bedoelt Hafiz met wijn letterlijk ‘wijn’ en was hij een drankliefhebber? Of bedoelt hij met wijn ‘de goddelijke inspiratie en wijsheid’? Juist doordat hier geen vast antwoord op gevonden is, blijft de poëzie van Hafiz boeiend.

Tussen de regels door lees je levenswijsheden, je voelt het plezier dat Hafiz heeft als hij geniet van de wijn en het gezelschap. Ook het goddelijke, rouw en verdriet zijn door zijn woorden heen te lezen. Het is een gelaagde dichtbundel, die mij aanzet tot mijmeren… en inspireert om te schrijven!

Deze gedichtenbundel heb ik gelezen ter nagedachtenis van een dierbare vriendin. Zonder haar heengaan had ik deze uitzonderlijke poëet waarschijnlijk nooit ontdekt.

Al heel mijn leven ben ik een fervent lezer maar poëzie nam ik nooit ter hand, gaf mij maar een lang verhaal waar ik in verdwijnen kon. Dankbaar ben ik dat Hafiz de weg naar gedichten geopend heeft voor mij. Hij kan me raken via één pagina, één strofe, één zin of één woord! Mijn overleden vriendin is via hem nooit veraf.

Zijn gedichten over de ziel gaan veelal over de liefde want onze ziel is liefde. En wat onlosmakelijk bij de liefde hoort is de afwezigheid ervan. De pijn en het verdriet; hij beschrijft het heel concreet maar zo lyrisch dat het troostend wordt.
Hij had een Kathaarse visie over het leven, hij kan je de verbondenheid met alles laten voelen. En dat het goed genoeg is hoe je bent. Zeer mooie boodschappen die rond je blijven hangen.

Zonder reden had ik eerst het voorwoord en de verantwoording gelezen. Dit bleek nadien nuttig te zijn voor het begrijpen van de gedichten en bepaalde woordkeuzes. Dit wil ik dan ook meegeven als aanrader.

Het hele boek is een aanrader om tijdens letterlijk en figuurlijk herfstige dagen vast te pakken en gedragen te worden door je ziel.

Het omslag van het boek is veelbelovend. Klassiek en verfijnd, zoals je mag verwachten bij het verzamelde werk van een 14e eeuwse dichter. De tekst op de achterkant nodigt uit om het boek meteen open te slaan. Daar vind je al snel een tongstrelend voorproefje over de pijn van verlies. De nieuwsgierigheid van de lezer wordt nog verder opgebouwd in het sprankelende voorwoord. En daarna volgen dan eindelijk de gedichten, 59 stuks. Maar wat een ontgoocheling! Dit zijn geen ervaringen van een diepvoelende ziel maar van een chronische alcoholist. De vertaler; Wali van der Zwan belooft de lezer in zijn voorwoord dat de liefde zal uitstijgen boven de wijn en de taveerne. Mijn impressie is echter dat Hafiz’s muze vooral de wijn betrof. Zijn woorden klotsen zonder ritme tegen de bar. Om zichzelf in de laatste alinea te sussen en te overtuigen van zijn poëtische gelijk. Vertwijfeld herlees ik het boek . Hafiz wordt immers in dezelfde ademtocht genoemd met Rumi. Echter ook de tweede keer blijft er een wrange nasmaak over. Rumi voel ik kloppen onder mijn huid. Hafiz roept vooral walging op door zijn zelfvoldane toonzetting en zijn stereotype woordkeuze. Ik zou het boek zeker niet aanraden. Wil je iets goeds lezen van een tijdgenoot; kies dan Rumi.