Als een geliefde sterft ...

Het boek riep bij mij snel emoties op in mijn ervaringen rond het verlies van mijn dierbare ouders. Ook het proces dat een dierbaar koorlid doormaakte in het Hospice op het randje van leven en dood kon ik nu ook beter begrijpen. Het herinnerde mij aan mijn eigen ervaringen rondom rouw. Het niet begrijpen, het niet kunnen omvatten van het proces waar ik in zat.

Ik raad het lezen van het boek aan of je nog in het proces zit of dat je het leest jaren na het overlijden van een dierbare. Het was voor mij een ervaring van kracht en moed en te weten dat het leven na het sterven verder gaat. In mijn droom heb ik mijn ouders gezien die hun pad liepen in de sneeuw en ik kruiste hun pad. Ik had pas door dat zij het waren toen ik ze voorbij liep. Ik keerde mij om maar ze waren er niet meer. Door het lezen van dit boek begrijp ik dat ieder zijn pad loopt. Zij in de spirituele wereld en ik hier op aarde.

Ik geef 5 sterren voor dit boek, daar het helder, ervaringsrijk, eerlijk geschreven is in een stijl die iedereen begrijpen zal. Een strijdbare weg; van je verloren voelen naar innerlijke kracht en moed om de hobbels te nemen die je tegenkomt in het rouwproces van een dierbare en in je verdere leven.

Ik begrijp nu hoe het werkelijk zat, toen ik 4 jaar lang ‘geen zin meer had in pianospelen’, terwijl ik dat het liefste deed. Het verwerkingsproces kan allerlei vormen en patronen aannemen en geen enkel verwerkingswijze is hetzelfde. Het greep mij aan toen ik las over het verwerken in dromen en het ‘echt’ zien en horen van een dierbare. In mijn situatie was dat mijn geliefde moeder. Ik zie haar nog afscheid nemen vanaf haar balkonnetje in Amsterdam roepend: ‘Dag hoor, Dàààg! Hoe vaak ben ik wel niet naar haar woning gegaan om steeds hetzelfde ritueel uit te voeren. Naar haar zwaaien en gedag roepen vanaf de straat. En ik zàg haar zwaaien, ook al wist ik dat ze er niet kon staan!

En ik droomde en zie mij nog liggen in het licht dat zij mij zond, een flinke bundel licht waaruit ik kracht en lichtheid putte. En dat ik daardoor kon doorgaan in mijn proces van verwerking, in mijn werk op school en in mijn gezin. En ik wist dat het licht door mijn moeder werd gestuurd. Bij belangrijke beslissingen hoorde ik een stem zeggen: ‘Nee,’. Ik wist dat het de stem van mijn vader was. Een heldere, duidelijke stem om mij te behoeden voor de hoeveelheid werk dat ik op mij zou nemen. Ik begreep de verstrekkende gevolgen niet en ik ben achteraf blij dat ik naar zijn stem heb geluisterd. Zoals Hans Stolp beschrijft: er wordt voor je gezorgd vanuit die andere wereld. Dat begrijp ik nu. Zijn woorden geven een diepe betekenis in het verwerkingsproces. Ik voelde alleen maar dankbaarheid en liefde dat dit mij ten deel viel. Ik heb in mijn verdere leven altijd op deze kracht kunnen vertrouwen.

Doordat ik zelf op jonge leeftijd het verlies van mijn vader heb meegemaakt, denk ik dat ik veel herkenning zal vinden in het boek, daar ben ik er benieuwd naar. Terugkijkend op dat moment, wat er gebeurde en de tussenjaren tot nu toe.

Het boek is een bron van herkenning zoals ik had verwacht. Voor mijzelf vanuit het standpunt dat ik zelf mensen ben verloren maar ook vanuit het standpunt wat ik andere mensen door zie maken die iets of iemand verloren zijn. Wat het verdriet met iemand doet, hoe iemand daarmee omgaat, het verwerkt of niet en hoelang dit werking kan hebben op de rest van je leven.

Het blijft mij vooral bij dat er nog steeds een taboe heerst op verdriet, terwijl iedereen hiermee te maken krijgt, man of vrouw. Verdriet dat wordt weggedrukt waardoor – naar mijn mening het leven uiteindelijk alleen maar moeilijker is of wordt. Ik geloof daarom dat het goed is om rouw of verlies bespreekbaar te maken en te houden zodat we kunnen luisteren en elkaar kunnen ondersteunen hierin.

Doordat het zo herkenbaar was heeft het me zeker geraakt, bij veel hoofdstukken kon ik mijzelf en mijn eigen lessen plaatsen of juist van mensen om mij heen die ook met een verdriet omgaan.
Dit boek is daarom een aanrader voor eigenlijk iedereen, want elk mens op deze mooie aarde zal een punt van herkenning en troost vinden in de woorden van Hans Stolp. De zinnen zijn soms wat lang – wat ik persoonlijk iets lastiger lezen vind – maar het is een wijze bron die voor iedereen van toepassing is. Of je je nou wilt verdiepen in je eigen proces of om tot steun te zijn voor iemand anders.

Toen de recensentenoproep van april binnenkwam en hier het boek ‘Als een geliefde sterft’ van Hans Stolp in werd genoemd, ging ik direct naar de website om te lezen waar het boek over ging. Bij het lezen van de omschrijving, liepen direct de tranen over mijn wangen. Het raakte me, omdat het zo beschreef waar ik midden in zat. Mijn vader is in juni 2023 overleden en ik hoopte in dit boek vooral een stukje (h)erkenning te vinden. En dat heb ik zeker weten gevonden in dit boek.

Hans Stolp beschrijft de verschillende fases van rouw en benoemt hierbij wat men tegenkomt en dat er niet één manier is waarop de rouw wordt doorlopen. Dat vond ik dan ook direct fijn om te lezen, omdat het me weer wat zachter naar mezelf maakte. Ik hoef de rouw niet op dezelfde manier te doorlopen als een ander dat doet. Het mag op mijn manier en daar is geen goed/fout aan. Het lezen over de donkere tunnel maakte veel in me los, tranen begonnen te stromen en het gaf me zoveel (h)erkenning. Het maakte ook dat ik durfde te gaan delen met andere mensen over dit stuk, omdat ik de bevestiging kreeg dat wat ik voelde niet gek was. En dat maakte dat er weer wat meer tranen konden stromen en er weer een stukje meer heling kon plaatsvinden.

Hetgeen me bij blijft van dit boek, is de verbinding die ook blijft bestaan na de dood. Omdat rouw de keerzijde is van liefde en de liefde die is eeuwig. In het boek werd bijvoorbeeld geschreven over dromen en dat er verschillende soorten dromen zijn die wij kunnen hebben over een gestorven geliefde. Enerzijds zijn er de verwerkingsdromen en anderzijds zijn er de dromen met boodschappen. Het meest mooie aan dit stuk vond ik dat ik direct de bevestiging hierin kreeg, dat mijn vader vanaf het begin van zijn dood bij me is. De eerste nacht droomde ik namelijk direct over hem. Hij stond aan de overkant van de straat bij mijn huis en stak over. Ik was zo ontzettend blij hem te zien, maar toen hij dichter bij kwam, bleek de deur op slot en kon hij niet bij me komen. Ik was direct intens verdrietig, ik keek naar mijn eigen handen/armen en sloeg deze om me heen. Dit gevoel ging gepaard met de boodschap dat ik mezelf kon troosten. Een droom die me altijd bij zal blijven en die na het lezen van dit boek, nog eens extra bevestigt dat de boodschappen dus bestaan.

Ik zou dit boek aanraden bij vrienden en familie. Het boek zal je raken of je nu al een geliefde bent verloren of niet. Het boek geeft veel inzichten in dit proces en kan ervoor zorgen dat je iemand kan bijstaan in dit proces. Ook al is er niet veel meer wat je kan doen dan luisteren.