Laatste update door Fabienne Peters op 13 juli 2022
Ben je emotioneel begaafd en zou je hier meer over willen lezen? Imi Lo geeft met (Te)veel voelen veel inzichten over dit onderwerp.
Introvert en gevoelig voor sferen en harde geluiden; Elaine Aron’s HSP (High Sensitive Person) is bij de meeste hoogsensitieven wel bekend. (Te)veel voelen vormt een aanvulling op de boeken van Aron. In dit boek koppelt psychotherapeut Imi Lo emotionele intensiteit en hoogbegaafdheid aan hooggevoeligheid. Daarbij laat ze ruimte voor iedere persoonlijkheid. Ze wil absoluut geen hokje of term creëren, maar puur verdieping bieden op het onderwerp. Dat lukt goed. (Te)veel voelen biedt de gevoelige lezer een feest van herkenning en confrontatie. Tijdens het lezen van de eerste bladzijden ben je waarschijnlijk geneigd van ieder citaat een foto te maken zodat je het te pas en te onpas kan declameren, zoveel herkenning roept het op. Vervolgens beland je in de opeenvolging van diepgaande oefeningen en leer je jezelf vanuit een ander daglicht te zien. Pak je spiegel en je dagboek er maar bij als je begint aan dit fenomenale boek.
Overgevoelig, dramatisch of intens genoemd worden, is meestal geen compliment. Vaak wordt ermee bedoeld dat je van muggen olifanten maakt en de dingen niet helder voor ogen hebt. Terwijl het volgens Imi Lo duidt op een snel en complex brein dat in staat is dingen waar te nemen die niet iedereen kan waarnemen. Emotioneel begaafde mensen ervaren alles intens. Zowel dat wat ze binnen, in zichzelf, als daarbuiten meemaken. De termen ‘emotionele gevoeligheid’, ‘emotionele intensiteit’ en ‘emotionele begaafdheid’ worden in het boek door elkaar gebruikt. De volgende vijf kenmerken vatten deze termen volgens Imi Lo het beste samen:
Lo: ‘Je ervaart het leven met meer tederheid, melancholie en nostalgie dan andere mensen. Je omvangrijke emotionele wereld wordt echter vaak verkeerd opgevat als een aandoening of emotionele onvolwassenheid, en niet zozeer als je vermogen om diepgaande en intense gevoelens te ervaren.’
Volgens Imi Lo zijn emotioneel intense mensen zeer begaafd. Dat is niet alleen een privilege, maar een opdracht die je al dan niet moedig aan kunt gaan. Lo linkt sterke empathische vermogens, het intens zintuiglijk beleven van het leven en het moeiteloos oppikken van gevoelens en sferen, aan introspectieve en reflectieve vermogens. Ze schrijft:
‘(Emotioneel intense) mensen ervaren consequent, in hun hele wezen, de pijnlijke kloof tussen wie ze willen zijn en wie ze nu zijn; het ervaren van deze kloof zet hen ertoe aan om zich op een positieve manier toe te leggen op geestelijke en spirituele groei.’
Rusteloosheid en emotionele disbalans worden deze mensen dan ook vaak toegedicht, terwijl ze eigenlijk met open vizier hun ontwikkeling tegemoet treden. Lo:
‘Misschien heeft nog nooit iemand tegen je gezegd dat het voor jou als emotioneel begaafd persoon heel normaal is om regelmatig heftige innerlijke conflicten mee te maken, die soms op “emotionele crises” lijken.’
Deze conflicten zijn geen teken van zwakte, beschrijft ze, maar een teken van groei. Emotioneel begaafde mensen kunnen volgens Imi lo niet anders dan heel snel groeien en dat gaat met groeipijnen gepaard.
Spirituele en existentiële onderwerpen interesseren emotioneel begaafden al van jongs af aan. Vragen als ‘wie ben ik?’ en ‘wat doe ik hier?’ houden emotioneel intense kinderen bezig. Ook hebben ze vaak een verhoogd spiritueel bewustzijn. Zo ervaren ze één-zijn en verbinding met alles. Op latere leeftijd kunnen emotioneel begaafde mensen hier zelf vorm aan geven, maar voor kinderen is het belangrijk ondersteunende volwassenen in de omgeving te hebben. Dit laatste is vaak niet het geval. Emotioneel begaafde kinderen zijn confronterend, wijs en diep voelend. Soms hebben ze ook intuïtieve ingevingen die ze willen delen. Niet alle mensen kunnen zich hiertoe verhouden en bij kinderen kan dat een gevoel van schaamte veroorzaken dat ze lang met zich meedragen. In het boek nodigt Lo je uit om door middel van een opdracht naar je gezinsdynamiek te kijken en na te gaan wat die met je gevoel van eigenwaarde heeft gedaan.
Het komt vaak voor dat emotionele intensiteit met mentale aandoeningen in verband wordt gebracht.
‘Als intens persoon kun je het leven anders ervaren dan de mensen om je heen, en dus ook op talloze manier verkeerd begrepen worden. (…) Jouw intense gevoelens kunnen verkeerd worden opgevat als bipolaire stoornis, en extreme en intense stemmingswisselingen – in combinatie met veelvoorkomende problemen in relaties en sterke emotionele reacties – kunnen inderdaad lijken op een bipolaire persoonlijkheidsstoornis.’
Maar volgens Lo heeft het met starheid te maken dat zorgprofessionals dat verschil niet zien. Het kader en de regels voor ziektekostenverzekeringen gaan voor op het kijken naar het individu. Daarom vindt ze het zo belangrijk dat emotioneel intense mensen zichzelf gaan herkennen én erkennen.
Bij emotioneel begaafde mensen ligt succes op de loer. Op de loer, ja. Want met uitblinken en opvallen maak je jezelf niet alleen maar populair. Uit angst om er niet bij te horen maken emotioneel begaafde mensen zichzelf vaak kleiner dan ze zijn. Ze hebben de neiging om onder te presteren, moffelen hun wijsheid weg en doen hun best om in de pas te lopen.
‘Veel begaafde en emotioneel gevoelige mensen ervaren een heftig innerlijk conflict: ze willen zich profileren als hun ware zelf, maar tegelijkertijd willen ze hun verlangen om erbij te horen niet opofferen.’
Scheidingsangst en het overlevendensyndroom doen hier nog een schepje bovenop. Scheidingsangst is de angst dat uitkomen voor wie jij echt bent je zal scheiden van je dierbaren. Het overlevendensyndroom is het schuldgevoel dat je ervaart om wat jij weet, doet, voelt en ziet en je dierbaren niet. Het is krimpen of uitblinken en die keuze is heel lastig voor mensen met een vrachtlading empathie en diepe emotie.
Na een paar diepgravende, reflectieve onderwerpen is het tijd voor het onderwerp schaamte. Chronische schaamte nog wel. ‘Schaamte blokkeert je creativiteit. Als je voortdurend kritisch naar jezelf kijkt, als je jezelf de hele tijd controleert en beperkt, blijft er maar weinig ruimte over voor speelsheid, spontaniteit en vreugde’, schrijft Lo. Door middel van een visualisatie ga je terug naar een schaamtegevoel uit je jeugd en een recent schaamtegevoel. Imi Lo vraagt je in je lichaam te voelen wat je ervaart bij schaamte. Het is confronterend hoeveel je kunt afsluiten om jezelf staande te houden en fascinerend hoe Lo in dit boek zo snel en schijnbaar gemakkelijk tot de kern van de lezer komt.
In het tweede deel van het boek, begeleidt Lo je op de weg naar zelfacceptatie. Meebewegen en bewustwording zijn de rode draad. Je daalt af in je schaduw en kijkt vol in je eigen licht. Ze helpt de lezer op weg om eigen waarheid te vinden, evenals intimiteit en creativiteit. Lo: ‘Als ik de boodschap van dit boek in één zin zou moeten samenvatten dan zou ik dat als volgt doen: Er is niets mis met je. En niet alleen dat, je bent een buitengewone, bijzonder gevoelige en moedige ziel. In onze maatschappij heerst de norm dat je elke intense emotie en existentiële angst moet proberen te verdoezelen door ze niet te doorvoelen. (…) Als je je gevoeligheid, intensiteit en begaafdheid eenmaal hebt omarmd, besef je dat ze je naar vrijheid en innerlijke vrede leiden.’ In haar slotbrief aan gepassioneerde zielen motiveert ze de lezer om vol in de authenticiteit van intens voelen, scherp waarnemingsvermogen en heldere waarheid te gaan staan. Emotioneel intense lezer, wacht niet te lang met het lezen van dit boek.