Ruimte om te helen

Het lezen van Ruimte om te helen van Matt Licata was een spirituele reis op zich. De verwachting dat het voornamelijk een wetenschappelijk onderbouwd en psychologisch boek zou zijn, werd niet ingelost. Uiteindelijk ben ik toch positief gestemd, maar dat kostte wel even tijd.

Ik lees het laatste jaar veel psychologische wetenschappelijke literatuur en had mij van daaruit laten verleiden tot deze verwachting die interne dialoog kostte om te vervangen voor een open houding. Ik stond kort gezegd niet helemaal in de juiste modus voor de boodschap die Licata over wil brengen toen ik het boek net had opgepakt. Dat zorgde ervoor dat ik niet volledig kon aanhaken op zijn vertelstijl, woordkeuze en veelal spirituele benadering van heling. En juist dat opmerken en mij daarvan bewust worden en aanwezig zijn bij mijn eerste reactie van teleurstelling en schaamte (Waarom snáp ik niet precies wat hij bedoelt?) hebben mij in contact gebracht met mijn directe ervaring die, zoals Licata vaak herhaalt, vol intelligentie zit en die we nieuwsgierig en met vriendelijkheid en compassie moeten benaderen.

Eenmaal in de juiste stemming en met een open hart was het makkelijker mij over te geven aan de tekst. Soms merkte ik op dat ik graag wat concrete voorbeelden had gehad, bleef het wat abstract. En op andere momenten werd aan die behoefte aan concreetheid voldaan, met name wanneer begrippen en ideeën uit de psychologie hun weg in het verhaal vonden. Denk bijvoorbeeld aan de verschillende vormen van hechting.

Positief aan het boek vind ik dat Licata kritisch durft te zijn ten opzichte van spiritualiteit en meditatie. Dat ook spiritualiteit onbedoeld gebruikt kan worden om delen van onze directe ervaring te vermijden en dus integratie tegengaat. Dit vond ik als toekomstig psycholoog een mooi inzicht, met name vanuit psychotherapeutisch oogpunt. Een klein minpuntje is dat er naar mijn idee vaak dingen worden herhaald, maar misschien heb ik te lang achter elkaar gelezen en had ik het boek vaker tussentijds moeten wegleggen.

Ik zou dit boek aanraden voor iedereen met een open hart, die niet bang is voor alchemistische metaforen (je ontdekt zelf wel waarom!) en contact met zijn eigen (ongemakkelijke) gevoelens in de directe ervaring.

De vormgeving van het boek is mooi. Rustige kleuren en een duidelijke titel vermelding. Mijn verwachtingen waren hoog gespannen na het lezen van de achterkant van het boek:

Maar helen is geen kwestie van het oplossen van een probleem of het laten verdwijnen van onze wonden. Maar een toestand waarin we vrij en flexibel zijn om onze complete ervaring, of die nu gelukkig of moeilijk is, vollediger te verwelkomen.

Matt Licata is een onafhankelijke wetenschapper, psychotherapeut en schrijver uit de Verenigde Staten. Hij heeft meerdere boeken op zijn naam staan en heeft zowel de psychologische als contemplatieve benaderingswijze voor psychologische heling en spirituele transformatie diepgaand bestudeerd.

Het boek is in acht hoofdstukken opgebouwd, welke vrij lang zijn. De hoofdstukken zijn in kleinere paragrafen opgedeeld.

Dit boek heeft mijn verwachtingen niet waar gemaakt. De zinsopbouw is lang en de schrijfstijl langdradig. Licata noemt dit poëtisch en zijn woorden moeten gevoeld worden. De auteur heeft me wel geprikkeld om blijkbaar iets te lezen buiten mijn comfortzone. Mogelijk ben ik op het verkeerde been gezet en is het boek me daarom minder bevallen als gehoopt. Wel biedt Licata veel liefde voor jezelf door dit boek te lezen.

Indien je op zoek bent naar een boek wat je op moeilijke momenten erbij kan pakken en een stukje lezen dan is dit boek misschien wel wat voor jou. Het boek is geen boek om achter elkaar uit te lezen, dit schrijft Licata ook. Het boek biedt van tijd tot tijd een antwoord op een innerlijke roep.

Het boek zou ik aanraden aan personen die een connectie hebben met verschillende tradities, alchemie, contemplatieve spiritualiteit, neurowetenschappen en als je houdt van een wat poëtische schrijfstijl.

Ruimte om te helen, een titel die me aansprak en nieuwsgierig maakte. Het boek ziet er verzorgd uit, de cover laat in lichte blauw met wittinten een soort rimpeling over het midden van de kaft zien waardoor er een scheiding is tussen de titel en de afbeelding van wat bossen, bergen en lucht lijkt. Een lichte verwijzing, zo blijkt later, naar wat de schrijver, Matt Licata, later in het boek zal uitleggen.

Ook de tekst op de achterflap maakte de nieuwsgierigheid naar boek groter. “Je heelt niet door krampachtig te streven naar een ander leven, maar juist door open te staan voor alles wat op je afkomt: het mooie, het lelijke, de vreugde en de pijn.” Ik ben vol goede moed aan het boek begonnen maar merkte al snel dat het mijn aandacht niet goed kon vasthouden. Door het taalgebruik, de zinsopbouw en de moeilijke woorden was het lezen niet altijd makkelijk. De schrijver legt wel uit wat de woorden betekenen, maar dat komt het leesplezier niet ten goede. Heel jammer, want de inhoud van het boek op zich is de moeite wel waard. Een mooie zin: “Moge elk wezen veilig, gelukkig en vrij zijn. Moge eenieder het majestueuze ontdekken van het alchemistische zilver en goud dat binnenin verborgen is, begraven in de aarde en verspreid over de sterren. En laten wij, terwijl wij dit ontdekken, ons leven hieraan wijden, opdat iedere vorm zijn essentie ontdekt.”

De epiloog vond ik mooi te lezen. Daarin wordt gesteld dat aan het eind van ons leven we ons niet druk maken of we alle taken op ons lijstje wel hebben afgestreept, maar dat er in ons hart maar één brandende vraag is: hoe goed heb ik liefgehad. Met aan het eind deze mooie woorden:

“Misschien heeft ons ‘levensdoel’ niets te maken met de baan die we zullen vinden, de nieuwe dingen die we willen manifesteren of aantrekken voor onszelf of de mythische helings- of ontwakingsreis die we zullen ‘volbrengen’. Misschien is het ons levensdoel uiteindelijk wel om voluit te leven, om elk ‘hier en nu’ moment aan te raken met onze aanwezigheid en met het geschenk van dat ene, wilde hart van ons. En te doen wat we maar kunnen om anderen te helpen, hen vast te houden als ze pijn hebben, aandachtig te luisteren. Misschien is dit wel het meest radicale geschenk dat we kunnen geven: onszelf aanbieden als ware ruimte om te helen waarin liefde hier tot leven komt.”

Het is even doorzetten met lezen, maar een mooi boek voor de liefhebbers van Matt Licata.