Voorwoord bij de vierde druk 9
Inleiding 11
DEEL I: WAT IS VERGEVEN?
Hoofdstuk 1. Uitgangspunten voor vergeving
Inleiding 21
1: De uitgangspunten 23
2: De valkuilen van deze uitgangspunten 43
Slot 45
Hoofdstuk 2. Misvattingen over vergeving
Inleiding 49
De oermisvatting 49
1: Wat vergeven niet is 49
Slot 59
Hoofdstuk 3. Excuses om niet te hoeven vergeven
Inleiding 63
1: Bezwaren en voorwaarden 63
2: Eenentwintig excuses 65
Slot 79
Hoofdstuk 4. Deze vergevingsmethode
Inleiding 83
1: Naar binnen kijken 83
2: Het opruimproces 86
3: De werking van je innerlijke wijsheid 95
4: Herhaalsituaties die herstelsituaties kunnen worden 96
Slot 98
DEEL II: ZEVEN INGANGEN TOT VERGEVING
Hoe dit praktische deel te gebruiken? 103
Hoofdstuk 1. Ingang 1: Afzien van wraak en vergelding
Inleiding 111
1: Wat is wraak? 112
2: ‘Subtiele’ vormen van wraak 118
Intermezzo: Verticale ‘vergeving’ als vorm van wraak 121
3: Waarop wordt de wraak gericht? 122
4: Redenen om af te zien van wraak 127
5: De omslag: Acceptatie 130
Oefening in het loslaten van verwachtingen 132
6: Oefening 133
Hoofdstuk 2. Ingang 2: Afzien van haat en wrok
Inleiding 139
1: Wat is haat? 140
2: Wat doet haat? 144
Intermezzo: Haat ziet alleen het verleden 148
3: Redenen om af te zien van haat en wrok 150
4: De omslag: Innerlijke gezondheid en vrede 152
Oefening in innerlijke vrede 154
5: Oefening 155
Hoofdstuk 3. Ingang 3: Afzien van slachtofferschap
Inleiding 161
1: Wat is slachtofferschap? 161
2: De overdrijving van het slachtoffer 170
3: Redenen om af te zien van slachtofferschap 172
4: De omslag: Verantwoordelijkheid nemen en grenzen stellen 175
Oefening in verantwoordelijkheid nemen 175
5: Oefening 178
Hoofdstuk 4. Ingang 4: Afzien van beschuldiging
Inleiding 184
1: De kwestie van schuld 184
2: Feiten en oordelen 192
3: Redenen om af te zien van beschuldiging 197
4: De omslag: Onschuld zien 199
Oefening in onschuld zien 206
5: Oefening 207
Hoofdstuk 5. Ingang 5: Afzien van valse zelfbeelden
Inleiding 213
1: Zelfbeelden 214
2: Zelfbeeld en zelfvergeving 223
3: Redenen om af te zien van valse zelfbeelden 224
4: De omslag: Identificeren met onkwetsbaarheid 227
Oefening in onkwetsbaarheid 231
5: Oefening 232
Hoofdstuk 6. Ingang 6: Afzien van ongelijkwaardigheid en superioriteitsgevoel
Inleiding 239
1: Ongelijkwaardigheid 239
Oefening in gelijkwaardigheid 244
2: Redenen om af te zien van ongelijkwaardigheid en superioriteit 245
3: De omslag: Verbinding in gelijkwaardigheid 247
4: Dankbaarheid 250
Oefening in dankbaarheid 252
5: Oefening 253
Hoofdstuk 7. Ingang 7: Afzien van afscheiding
Inleiding 259
1: Afgescheidenheid 259
2: Redenen om af te zien van afscheiding 263
3: Het middel tot de omslag: Wederkerigheid 265
Oefening in wederkerigheid 267
4: De omslag: Bewust worden van eenheid 268
Een andere wereld zien 269
5: Oefening 271
Hoofdstuk 8. Zelfvergeving
Inleiding 277
1: Hoe kun je jezelf vergeven? 278
2: Het zelfvergevingsproces 283
3: De zeven ingangen 284
4: Visualisatie 289
5: Laatste stap tot slot 291
DEEL III: VERGEVING BEGELEIDEN
Hoofdstuk 1. De begeleiding van het vergevingsproces met
zeven ingangen
Inleiding 297
1: Het vergevingsproces begeleiden 299
2: Algemene tips bij het begeleiden 306
Hoofdstuk 2. Andere vergevingsmodellen
Inleiding 311
1: Traditioneel-christelijke vergevingsmodellen 314
2: Psychologische vergevingsmodellen 328
3: Nieuwe spiritualiteit-vergevingsmodellen 336
Slot 344
Geraadpleegde literatuur 345
Noten 349
Literatuur 355
Adressen 359
Voorwoord bij de vierde druk 9
Inleiding 11
DEEL I: WAT IS VERGEVEN?
Hoofdstuk 1. Uitgangspunten voor vergeving
Inleiding 21
1: De uitgangspunten 23
2: De valkuilen van deze uitgangspunten 43
Slot 45
Hoofdstuk 2. Misvattingen over vergeving
Inleiding 49
De oermisvatting 49
1: Wat vergeven niet is 49
Slot 59
Hoofdstuk 3. Excuses om niet te hoeven vergeven
Inleiding 63
1: Bezwaren en voorwaarden 63
2: Eenentwintig excuses 65
Slot 79
Hoofdstuk 4. Deze vergevingsmethode
Inleiding 83
1: Naar binnen kijken 83
2: Het opruimproces 86
3: De werking van je innerlijke wijsheid 95
4: Herhaalsituaties die herstelsituaties kunnen worden 96
Slot 98
DEEL II: ZEVEN INGANGEN TOT VERGEVING
Hoe dit praktische deel te gebruiken? 103
Hoofdstuk 1. Ingang 1: Afzien van wraak en vergelding
Inleiding 111
1: Wat is wraak? 112
2: ‘Subtiele’ vormen van wraak 118
Intermezzo: Verticale ‘vergeving’ als vorm van wraak 121
3: Waarop wordt de wraak gericht? 122
4: Redenen om af te zien van wraak 127
5: De omslag: Acceptatie 130
Oefening in het loslaten van verwachtingen 132
6: Oefening 133
Hoofdstuk 2. Ingang 2: Afzien van haat en wrok
Inleiding 139
1: Wat is haat? 140
2: Wat doet haat? 144
Intermezzo: Haat ziet alleen het verleden 148
3: Redenen om af te zien van haat en wrok 150
4: De omslag: Innerlijke gezondheid en vrede 152
Oefening in innerlijke vrede 154
5: Oefening 155
Hoofdstuk 3. Ingang 3: Afzien van slachtofferschap
Inleiding 161
1: Wat is slachtofferschap? 161
2: De overdrijving van het slachtoffer 170
3: Redenen om af te zien van slachtofferschap 172
4: De omslag: Verantwoordelijkheid nemen en grenzen stellen 175
Oefening in verantwoordelijkheid nemen 175
5: Oefening 178
Hoofdstuk 4. Ingang 4: Afzien van beschuldiging
Inleiding 184
1: De kwestie van schuld 184
2: Feiten en oordelen 192
3: Redenen om af te zien van beschuldiging 197
4: De omslag: Onschuld zien 199
Oefening in onschuld zien 206
5: Oefening 207
Hoofdstuk 5. Ingang 5: Afzien van valse zelfbeelden
Inleiding 213
1: Zelfbeelden 214
2: Zelfbeeld en zelfvergeving 223
3: Redenen om af te zien van valse zelfbeelden 224
4: De omslag: Identificeren met onkwetsbaarheid 227
Oefening in onkwetsbaarheid 231
5: Oefening 232
Hoofdstuk 6. Ingang 6: Afzien van ongelijkwaardigheid en superioriteitsgevoel
Inleiding 239
1: Ongelijkwaardigheid 239
Oefening in gelijkwaardigheid 244
2: Redenen om af te zien van ongelijkwaardigheid en superioriteit 245
3: De omslag: Verbinding in gelijkwaardigheid 247
4: Dankbaarheid 250
Oefening in dankbaarheid 252
5: Oefening 253
Hoofdstuk 7. Ingang 7: Afzien van afscheiding
Inleiding 259
1: Afgescheidenheid 259
2: Redenen om af te zien van afscheiding 263
3: Het middel tot de omslag: Wederkerigheid 265
Oefening in wederkerigheid 267
4: De omslag: Bewust worden van eenheid 268
Een andere wereld zien 269
5: Oefening 271
Hoofdstuk 8. Zelfvergeving
Inleiding 277
1: Hoe kun je jezelf vergeven? 278
2: Het zelfvergevingsproces 283
3: De zeven ingangen 284
4: Visualisatie 289
5: Laatste stap tot slot 291
DEEL III: VERGEVING BEGELEIDEN
Hoofdstuk 1. De begeleiding van het vergevingsproces met
zeven ingangen
Inleiding 297
1: Het vergevingsproces begeleiden 299
2: Algemene tips bij het begeleiden 306
Hoofdstuk 2. Andere vergevingsmodellen
Inleiding 311
1: Traditioneel-christelijke vergevingsmodellen 314
2: Psychologische vergevingsmodellen 328
3: Nieuwe spiritualiteit-vergevingsmodellen 336
Slot 344
Geraadpleegde literatuur 345
Noten 349
Literatuur 355
Adressen 359