Laatste update door Simone van de Louw op 13 november 2024
In haar nieuwe boek 'Licht op sterven' werpt Ineke Visser een verrassend en hoopvol perspectief op het stervensproces. Ze beschrijft hoe mensen in hun laatste levensfase niet alleen pijn en verlies ervaren, maar ook momenten van diepe rust, verbondenheid en zelfs spirituele inzichten. Ben je nieuwsgierig naar deze verfrissende visie op sterven? In dit artikel lees je hoe 'Licht op sterven' ons helpt om het levenseinde op een positieve, verruimende manier te benaderen.
Sterven is een onderwerp dat we vaak vermijden in onze moderne samenleving. We houden er niet van om over het einde van ons leven na te denken of te praten. Toch is sterven, net als geboorte, een natuurlijk onderdeel van ons bestaan. Maar wat als we het stervensproces anders zouden bekijken? Wat als het niet alleen een moment van verlies is, maar ook een verrijkend, diepgaand proces dat ons kan voorbereiden op wat komen gaat? In haar nieuwe boek Licht op sterven, dat op 20 november verschijnt, werpt schrijfster Ineke Visser een ander licht op het stervensproces. Ze gaat in op de verruimende ervaringen die mensen beleven tijdens de laatste fase van hun leven.
Wanneer we denken aan sterven, associëren we dit vaak met pijn, verlies en verdriet. Hoewel deze gevoelens zeker aanwezig zijn, wijst Visser in Licht op sterven erop dat er ook ruimte is voor andere, meer positieve ervaringen. Verruimende ervaringen, zoals gevoelens van vrede, verbondenheid en zelfs transcendentie, komen veel voor bij mensen die stervende zijn. Dit zijn momenten van verhoogd bewustzijn, waarin er het gevoel is boven de dagelijkse realiteit uit te stijgen. Dit soort ervaringen verzachten het stervensproces en geven een gevoel van betekenis.
In het boek beschrijft Visser hoe deze bijzondere momenten van bewustzijn niet alleen het naderende einde aankondigen, maar ook troost bieden voor de stervende en de omgeving. Dit staat in schril contrast met de vaak heersende opvatting dat sterven alleen maar negatief is. Door deze ervaringen te erkennen, krijgen we meer grip op het stervensproces en kunnen we dit op een zachtere en meer betekenisvolle manier benaderen.
Het idee dat het bewustzijn een belangrijke rol speelt in de laatste fase van het leven, is een centraal thema in Licht op sterven. Sterven is niet simpelweg een fysiek proces is, maar ook een spirituele reis. Stervenden ervaren vaak veranderingen in hun bewustzijn die hen helpen om het leven los te laten en zich voor te bereiden op de dood. Dit kan variëren van dromen en visioenen tot het gevoel van een diepere connectie met het universum of een hogere macht.
Een bekend fenomeen dat in dit kader vaak wordt beschreven, is dat stervenden soms geliefde mensen zien die al overleden zijn. Deze ervaringen worden vaak als troostend en geruststellend ervaren. Het helpt stervenden om de overgang naar de dood te accepteren en vermindert de angst die vaak met sterven gepaard gaat. In Licht op sterven worden verschillende voorbeelden gegeven van deze ervaringen, waarbij Visser put uit haar eigen kennis en gesprekken met mensen in de palliatieve zorg.
Naast de beschrijving van verruimende ervaringen stelt Ineke Visser in haar boek ook belangrijke vragen over de manier waarop we tegenwoordig omgaan met sterven. Ze signaleert een groeiende behoefte in de maatschappij om controle te willen houden over elk aspect van ons leven, inclusief ons sterfproces. Waar komt deze drang vandaan en wat betekent dit voor de manier waarop we sterven?
In onze huidige tijd willen we vaak controle houden over hoe we leven, en dit strekt zich vaak uit tot het moment van sterven. We willen regie hebben over ons levenseinde, wat bijvoorbeeld blijkt uit de toegenomen aandacht voor euthanasie en zelfbeschikking. Hoewel deze ontwikkeling begrijpelijk is, wijst Visser erop dat deze drang naar controle ook spanningen kan veroorzaken. Het loslaten van controle is namelijk een essentieel onderdeel van het stervensproces, en kan zelfs een verruimende ervaring op zich zijn.
In Licht op sterven gaat Ineke Visser dieper in op de betekenis van het sterven zelf. Waar we sterven vaak zien als een moment van verlies, biedt het proces van sterven ook de mogelijkheid om ons leven te herwaarderen en terug te kijken op de weg die we hebben afgelegd. Sterven is niet alleen een einde, maar ook een voltooiing van het leven. Door dit proces bewust en met open ogen te benaderen, kunnen we meer betekenis vinden in onze laatste momenten.
Visser benadrukt dat dit niet alleen geldt voor de stervende zelf, maar ook voor de omgeving. Voor dierbaren, verzorgers en vrijwilligers kan het stervensproces een tijd van reflectie en verbinding zijn. Het kan helpen om samen met de stervende te zoeken naar antwoorden op diepere levensvragen en zo vrede te vinden met de naderende dood. Dit is een belangrijke boodschap in Licht op sterven, waarin Visser lezers uitnodigt om het sterven op een andere manier te benaderen.
In haar boek besteedt Ineke Visser ook aandacht aan de bredere maatschappelijke en culturele invloeden die ons beeld van sterven bepalen. In de westerse samenleving wordt de dood vaak gezien als iets om te vermijden, iets dat we proberen uit te stellen of zelfs te ontkennen. Sterven wordt in ziekenhuizen vaak gemedicaliseerd en geprofessionaliseerd, wat het moeilijk maakt om het als een natuurlijk onderdeel van het leven te zien.
Visser pleit voor een andere benadering, waarbij we het stervensproces integreren in ons dagelijks leven. In andere culturen, zoals in sommige inheemse tradities, wordt sterven niet gevreesd maar gevierd als een overgang naar een andere fase van het bestaan. Door ons beeld van sterven te verbreden en ruimte te maken voor spirituele en verruimende ervaringen, treden we ons eigen levenseinde met meer rust en acceptatie tegemoet.
Hoewel we het vaak moeilijk vinden om over de dood na te denken, is het belangrijk om ons voor te bereiden op het levenseinde. In Licht op sterven staan praktische handvatten voor iedereen die met het stervensproces te maken krijgt, of je nu een (zorg)professional, mantelzorger of naaste bent. Het boek biedt waardevolle inzichten voor mensen die meer willen begrijpen van de verruimende ervaringen die zich kunnen voordoen, en helpt lezers om zich zowel emotioneel als spiritueel voor te bereiden op het eigen sterfproces of dat van een dierbare.
Voorbereiden op de dood betekent niet dat we moeten leven in angst of verdriet. Integendeel, door bewust met de dood om te gaan, kunnen we ons leven met meer betekenis en diepgang invullen. Dit maakt sterven niet alleen draaglijker, maar ook waardevoller, voor zowel de stervende als de nabestaanden.
Of je nu zelf te maken hebt met een stervensproces, of iemand kent die deze fase nadert, Licht op sterven biedt een bron van troost, inzicht en inspiratie. Ineke Visser neemt je mee op een reis door de laatste levensfase en laat zien hoe bewustzijn en verruimende ervaringen ons helpen om het sterven op een positieve manier te benaderen. Het boek biedt niet alleen een nieuwe kijk op sterven, maar helpt ook om vragen te beantwoorden die we onszelf misschien nog niet eerder hebben gesteld.
Met Licht op sterven biedt Visser een waardevol perspectief op een onderwerp dat vaak moeilijk bespreekbaar is. Ze nodigt ons uit om het stervensproces te zien als een tijd van betekenis en spirituele groei, en geeft ons de handvatten om dit proces met meer rust en acceptatie tegemoet te treden. Door sterven in een nieuw licht te plaatsen, helpt ze ons om op een diepere manier verbinding te maken met onszelf, onze geliefden en het leven zelf.