Laatste update door Marjan van Druenen op 26 januari 2024
Marjan van Druenen las 'Niet langer achtervolgd door het verleden' van James Hollis en realiseert zich dat je door het verleden heen moet gaan om je van zijn last te ontdoen.
Het is even wennen aan de filosofische verteltrant van Niet langer achtervolgd door het verleden van James Hollis, maar door de anekdotes en praktijkvoorbeelden leeft het boek zijn eigen leven. En dat is precies waar dit werk over gaat.
Hoe zorg je ervoor dat je niet langer beïnvloed wordt door het verleden, maar voluit jouw eigen leven kunt leiden? Jungiaans psychoanalist James Hollis zet een onmiskenbaar waardevol werk neer.
Een psychoanalist volgt aanvankelijk de leer van Sigmund Freud, waarbij psychische klachten verholpen kunnen worden door naar het onbewuste – in Freuds woorden: het onderbewustzijn – te luisteren. James Hollis volgt de Zwitserse psychiater, psycholoog en schrijver Carl Gustav Jung in zijn creatie van de psychoanalyse, beter bekend als Jungiaanse psychologie.
In Hollis’ praktijk en in zijn persoonlijke leven bleef er één thema terugkomen: de hardnekkige invloed van het verleden op huidige levens. Hij noemt dit in Niet langer achtervolgd door het verleden spookverschijningen.
Het zijn doorgaans de pijnlijke herinneringen aan je jeugd zoals afwijzingen en afkeuringen die je kreeg, innerlijke kritische stemmen, geheimen en (voor)ouderlijke invloeden. Al deze spookverschijningen sturen ons leven meer dan we willen.
‘De grootste last die een kind te dragen heeft is het niet geleefde leven van de ouder’
C.G. Jung
Het niet-geleefde leven van je ouders leven betekent dat je jouw leven hebt opgeofferd om aan de verwachtingen van je ouders te voldoen. Wanneer je niet aan de verwachtingen kón voldoen krijg je schuldgevoelens. Het kan ook resulteren in schaamte: je bent gaan geloven dat je onvolmaakt of slecht bent, en zeker mislukt.
Hoe kunnen we de keten van oer-complexen en het niet-vertelde verhaal van onze voorouders verbreken, zodat we de spookverschijningen niet weer overdragen op onze kinderen? Door terug te gaan in onze voorouderlijke lijn, aldus Hollis.
Waarbij het allereerst belangrijk is om tot je door te laten dringen hoe je erdoor geleid wordt. Leef jij je eigen leven of ben je het leven van je ouders aan het herhalen of er juist voor aan het vluchten?
Is er iemand die werkelijk gelooft dat we hier zijn om geld te verdienen en dan dood te gaan?
We gaan op onderzoek uit naar de krachten die in ons (onbewuste) werkzaam zijn en waarvan het bewustzijn weinig notie van heeft. Wat laten deze kwesties mij doen of waar weerhouden ze mij van?
Om te beginnen duiken we in het fenomeen van synchroniciteit dat zich laat omschrijven als zinvol, ogenschijnlijk toeval van uiterlijke en innerlijke gebeurtenissen die niet causaal verbonden lijken. Een voorbeeld hiervan is de patiënte van Jung die vertelde over een droom waarin een kever (scarabee) voorkwam. Op hetzelfde moment vloog er een kever tegen het raam.
Dat wat je innerlijk bezighoudt, laat zich in een fysieke gebeurtenis zien. Jung stelt dat ook de werking van bijvoorbeeld de I Tjing toegeschreven kan worden aan synchroniciteit. Helaas staan we steeds minder stil bij dit soort samenloop van gebeurtenissen door alle afleiding en verdovingsmiddelen waar we dagelijks mee te maken hebben. We zijn verleerd te luisteren naar ons onbewuste.
Alle materie bestaat volgens de kwantumfysica voor het allergrootste gedeelte uit inhoudsloze ruimte. Kleinste deeltjes in alle materie bestaan voor 99,999% uit lege ruimte. Hetgeen wat overblijft (0,001%) gedraagt zich, afhankelijk van de waarnemer, niet als deeltjes maar als energiegolven. Dus bewustzijn en intentie van de waarnemer heeft invloed op de materie.
Kwantumfysica herinnert ons eraan dat wat wij aannemen als onveranderlijkheid van een object, slechts een tijdelijke observatie is van energiesystemen die zichzelf steeds weer transformeren.
Er is dus bewustzijn dat het gewone menselijke bewustzijn overstijgt. Alles bij elkaar genomen inspireert dit tot het nader bekijken van wat er in je innerlijke wereld gebeurt.
Dit doe je door de wereld van symboliek te ontrafelen, te luisteren naar je dromen en stil te staan bij synchroniciteit. Het zijn onmisbare ervaringen die helpen te ontdekken wat werkelijk bij jou hoort en wat spookverschijningen uit het verleden zijn.
De rol van ouders in het vormen van het leven van elk individu speelt een bijzonder grote rol. Ons genetisch erfgoed ontvangen we van hen en daarmee onze lichamelijke kenmerken of symptomen, ons verouderingspatroon, de aanleg tot bepaalde stoornissen, onze voorkeur voor bepaalde levensstijl en misschien wel het allerbelangrijkste: onze psychische erfenis.
Zelfs hoe we de wereld zien is afgeleid van de subjectieve opvatting van de boodschappen die we van onze ouders kregen. Wanneer we deze kernboodschappen gaan onderzoeken kunnen we op ontdekkingen stuiten die je niet voor mogelijk houdt.
We hebben patronen gecreëerd die we ‘ons leven’ noemen, schrijft Hollis in Niet langer achtervolgd door het verleden. Denk hierbij aan aanpassingsstrategieën, jezelf altijd aanpassen aan de ander om geen conflict te krijgen of je angsten niet aan te hoeven gaan of ‘controlfreakerig’ gedrag vertonen.
Wat doen we met de dwingende boodschappen die we ontvingen van onze ouders? We dienen de boodschap en identificeren ons ermee om hem vervolgens te herhalen. Óf we verzetten ons ertegen: ‘Als ik maar niet zoals mijn moeder word’.
Óf we blijven ons leven lang de boodschap behandelen waarbij we vaak in ontkenning leven en mogelijk een krampachtige bezigheid ontwikkelen om maar afgeleid te zijn. Jung zegt dat we deze kernproblemen nooit kunnen oplossen, maar wel kunnen ontgroeien. Wanneer ouders hun eigen leven leven kunnen ze een krachtige bron voor hun kinderen zijn.
Bedenk eens wat er gebeurt als een moeder niet betrouwbaar of consequent is, niet beschikbaar of emotioneel instabiel. Deze boodschap werkt door in het leven van het kind en beïnvloedt het gevoelsleven en zelfs de latere partnerkeuze.
Wat zal de relatie van haar zoon zijn met zijn eigen lichaam, zijn gevoelsleven? Hij zal waarschijnlijk een vrouw vinden waarvoor hij kan zorgen of waarbij hij voortdurend bezig is haar gelukkig te houden of te controleren. Om over de impact van een afwezige vader te zwijgen.
We zeggen ‘s morgens voor de spiegel niet tegen onszelf: ‘vandaag ga ik dezelfde stomme, zelfondermijnende dingen doen die ik al tientallen jaren doe’. Maar aan het eind van de dag hebben we dat, heel voorspelbaar, wel gedaan.
Complexen zijn natuurlijke verschijnselen in onze psyche. Een complex kan ontstaan door traumatische ervaringen, maar dat hoeft niet. Als complexen toeslaan, dan reageert je onbewuste hierop en krijg je projectie op de buitenwereld.
We worden als het ware gegrepen door de geschiedenis met boodschappen die nog steeds invloed op ons hebben. Uitingen van complexen in de buitenwereld gaan gepaard met heftige emotionele reacties of terugvallen in destructieve patronen.
Herken je dat? Je reageert bijvoorbeeld overdreven op iets dat niet over deze actuele situatie blijkt te gaan. Het is iets uit het verleden en activeert een complex in jezelf.
De romantische liefde is een krachtenspel vol projectie die altijd te maken heeft met iets van je vader of moeder. Wat doen wij veelal? Het verleden herhalen of ervoor vluchten.
Als een roofdier op de loer ligt de geschiedenis te wachten tot zij verschijnt in een nieuwe situatie. Eraan ontsnappen lukt niet, verhuizen naar ver weg van vroeger heeft weinig zin. Er zal iets anders op je pad komen wat de aanwezigheid van het verleden triggert.
De geschiedenis blijft zich herhalen totdat je ‘erdoorheen gaat’, zo is de boodschap van Hollis in Niet langer achtervolgd door het verleden. Je eigen verlangen ontdekken en onderzoeken wat je genegeerd hebt of ontkend hebt en dat waar je bang voor bent onder ogen zien.
Dat zijn dingen die jou helpen en tevens een prachtig geschenk zijn voor de generatie na jou.
Zeg nou niet dat je jouw eigen leven al leidt en geen last hebt van het verleden. Een uitgebreid gezelschap van voorouderlijke verschijningen is altijd aanwezig met hun boodschappen, met hun stemmetjes, verwondingen en geheimen.
We zijn geneigd te denken dat het niks te maken heeft met hoe wij in het leven staan, maar sla deze jacht naar geesten niet af! Je hoeft geen ingewikkelde oefeningen te doen, het gaat hier om bewustwording als een helend proces.
Aan het eind van de rit ben je een authentieker mens geworden. Met dank aan Jung. En James Hollis’ boek Niet langer achtervolgd door het verleden natuurlijk.