Al 100 jaar de grootste spirituele uitgeverij van Nederland
De vondst van oude gnostische teksten uit de begintijd van het christendom bracht een schokgolf teweeg. Ze waren in de vierde eeuw door de kerk verboden en hadden vernietigd moeten worden. Maar monniken van een klooster bij Nag Hammadi verstopten ze in een kruik en begroeven ze.
De vondst van oude gnostische teksten uit de begintijd van het christendom bracht een schokgolf teweeg. Ze waren in de vierde eeuw door de kerk verboden en hadden vernietigd moeten worden. Maar monniken van een klooster bij Nag Hammadi verstopten ze in een kruik en begroeven ze. Het duurde nog tot 1945 tot ze weer gevonden werden.
Uit die teruggevonden teksten komen een heel andere Jezus en een heel andere visie op de mens tevoorschijn dan die we kennen uit het kerkelijke christendom. Jezus is daar geen wonderen doende god, maar een boodschapper die de mens oproept zichzelf te herinneren: 'Mens sta op en herinner jezelf'.
Kern van de gnostische zienswijze is dat in elk mens een innerlijk weten van liefde woont, de gnosis. Maar die gnosis kan verduisterd raken. De gnostiek als spirituele traditie biedt de mens een weg naar de bevrijding van de liefde in hemzelf.
Met zijn heldere en toegankelijke manier van schrijven maakt Bram Moerland de betekenis van deze teksten stap voor stap duidelijk. Hij plaatst ze ook in hun historische context, wat hun grote belang nog extra benadrukt. Hij laat ook zien waarom deze teksten voor veel hedendaagse christenen, die zich niet meer thuis voelen bij oude dogma's, een bevrijdend perspectief bieden.
De vondst van oude gnostische teksten uit de begintijd van het christendom bracht een schokgolf teweeg. Ze waren in de vierde eeuw door de kerk verboden en hadden vernietigd moeten worden. Maar monniken van een klooster bij Nag Hammadi verstopten ze in een kruik en begroeven ze. Het duurde nog tot 1945 tot ze weer gevonden werden.
Uit die teruggevonden teksten komen een heel andere Jezus en een heel andere visie op de mens tevoorschijn dan die we kennen uit het kerkelijke christendom. Jezus is daar geen wonderen doende god, maar een boodschapper die de mens oproept zichzelf te herinneren: 'Mens sta op en herinner jezelf'.
Kern van de gnostische zienswijze is dat in elk mens een innerlijk weten van liefde woont, de gnosis. Maar die gnosis kan verduisterd raken. De gnostiek als spirituele traditie biedt de mens een weg naar de bevrijding van de liefde in hemzelf.
Met zijn heldere en toegankelijke manier van schrijven maakt Bram Moerland de betekenis van deze teksten stap voor stap duidelijk. Hij plaatst ze ook in hun historische context, wat hun grote belang nog extra benadrukt. Hij laat ook zien waarom deze teksten voor veel hedendaagse christenen, die zich niet meer thuis voelen bij oude dogma's, een bevrijdend perspectief bieden.
Bram Moerland was docent filosofie aan de School voor de Journalistiek in Utrecht. Met zijn ontdekking van de katharen begon voor hem een historische en steedspersoonlijker wordende speurtocht naar de verborgen spirituele traditie van de gnosis. Hij is auteur van De Katharen, de overwinning van de vrijheid, Het evangelie van Thomas en Gnosis en Gnostiek. Met Mystieke ervaringen is deze serie compleet gemaakt.
Meer boeken van deze auteur
Bram Moerland heeft meerdere boeken geschreven. Twee daarvan heb ik al mogen lezen, en dit is het derde boek van hem dat ik heb gelezen. Deze drie boeken ...
Lees recensie
Bram Moerland heeft meerdere boeken geschreven. Twee daarvan heb ik al mogen lezen, en dit is het derde boek van hem dat ik heb gelezen. Deze drie boeken kun je los van elkaar lezen, ook al hebben ze wel een volgorde in de ontwikkeling van de schrijver.
Gnosis en gnostiek zie ik als een overkoepelend boek, waarvan de boodschap door de andere boeken verweven is.
Allereerst was het weer een genot om een boek van Bram Moerland te mogen lezen. Ik kan nog steeds niet de vinger erop leggen waar het hem precies aan ligt, maar wat heeft deze man een prettige schrijfstijl zeg. Inhoudelijk maken de doorlopende citaten het lezen heel afwisselend. En ik heb bij Bram steeds het gevoel alsof hij alle tijd en aandacht aan mij besteedt om mij uit te leggen wat hij wil delen. Dat wordt zeker ook bereikt omdat hij hele mooie en persoonlijke ervaringen deelt.
Ook dit boek gaat over het geloof. Ik heb al eerder aangegeven dat dat niet mijn ding is. Ik kan je wel verklappen, dat ik denk dat ik alsnog een geloof zou kunnen aanhangen als alle geloven de filosofie van de gnostiek als ruggengraat zouden hebben.
Die ruggengraat bestaat voor mij uit het besef dat we leven in een wereld vol verhalen. Verhalen uit geloven, uit normen en waarden en uit jouw eigen familie. De schrijver geeft aan dat deze verhalen volgens de gnostiek bedoeld zijn om betekenis te geven. Het is dus nooit dé waarheid, maar de betekenis die de verhalenverteller er bewust aan wilde geven. Als we het niet meer hebben over tastbare voorwerpen (zoals een steen) maar over begrippen (bijvoorbeeld een held) glijden we direct de wereld binnen van betekenis.
Heel mooi laat de schrijver zien dat vele verschillende verhalen uit diverse culturen en bronnen hun plek hebben gevonden in de hedendaagse heilige geschriften.
Wat een eye-opener.
Volgens de gnostiek is het dus niet gezegd dat al deze gebeurtenissen, in bijvoorbeeld de Bijbel, ook ooit in de tijd en op die manier hebben plaatsgevonden. Zie het als verhalen met een betekenis. Bram Moerland toont ook aan dat sommige verhalen in de Bijbel heel duidelijk zijn overgenomen uit een andere tijd en cultuur.
En daarnaast (die kwam ook binnen) moet je ook oog hebben voor de symboliek. De verhalen zijn vaak niet letterlijk zo bedoeld, maar hebben een diepere betekenis.
Mij schoten al lezend ook de vier inzichten van Don Miguel Ruiz te binnen. Ruiz heeft het over de droom, de “mitote”, waarin we leven. En dat is precies wat de gnostiek beoogt.
Besef dat je de vrijheid hebt om zelf de keuze te maken om uit je droom of je verhaal te stappen. Waarmee je dus ook de vrijheid hebt om dat niet te doen. Dat is dus de ultieme persoonlijke vrijheid die de gnostiek je biedt. Oordeelloos en vanuit liefde. Man en vrouw gelijk.
In dat perspectief geeft het te denken dat er alles aan is gedaan om de gnostici (waaronder de Katharen) naar een andere wereld te helpen, en soms met succes.
Dit boek had wat mij betreft veel eerder op mijn pad mogen komen. Aan de andere kant weet ik niet of ik toen al wakker genoeg zou zijn geweest om te kunnen ontwaken uit mijn eigen droom. Maar het is nooit te laat om te ontwaken.
Ik beveel dit boek je zeker aan. Mij heeft het geholpen om toch weer met een neutralere blik naar deze bijzondere tijd te kunnen kijken. Om niet gelijk weer boos te oordelen, maar om op zoek te gaan naar het verhaal van die ander…
Lees minderVoorwoord, de geest uit de kruik 7
1 De wederopstanding van de gnostiek 25
Het schaap dat de kudde verlaat 26
Bewaard in afwachting van betere tijden 40
2 De mens is zichzelf een verhaal 45
Betekenis op afspraak 46
Verhalen als landkaarten van de ziel 56
Het verhaal als kerker van de ziel 69
De volheid van de leegte 76
De wijsheid van de weigering 84
Wie nergens bij hoort … 94
Drie menstypes van de gnostiek 101
Een gelijkenis: de Roodborstjes en het Mysterie van het Everzwijn 105
3 De bevrijding van de liefde 115
De opstand tegen Jahweh 116
Hammurabi en de individuele verantwoordelijkheid 125
De belofte van Mozes 130
Het probleem van Mozes 138
Zarathustra en de kennis van goed en kwaad 143
Twee tantes 153
4 Het wonder van Griekenland 157
Pericles en de mens die zichzelf schept 158
Het lichaam als kerker van de ziel? 173
Is de gnostiek tegen seks? 182
5 Jezus, de verhalen over een levende 189
De derde revolutie 190
Jezus, een levende 195
6 De verbeelding van de gnostiek 201
Het arrogante denken en het luisterende denken: de Demiurg en de Christus in ons 202
De loze macht van de Archonten 212
Eva, moeder Maria en Maria Magdalena, het andere verhaal 217
7 Je bent je antwoord 229
De parel van wijsheid 230
De gems in de verte, een slotakkoord 236
Bronnen 239
Noten 240
Bibliografie 246
Je bestelt bij 
Ook beschikbaar als
Meer info ➔
Je bestelt bij
Ook beschikbaar als
Bram Moerland was docent filosofie aan de School voor de Journalistiek in Utrecht. Met zijn ontdekking van de katharen begon voor hem een historische en steedspersoonlijker wordende speurtocht naar de verborgen spirituele traditie van de gnosis. Hij is auteur van De Katharen, de overwinning van de vrijheid, Het evangelie van Thomas en Gnosis en Gnostiek. Met Mystieke ervaringen is deze serie compleet gemaakt.
Meer boeken van deze auteur
Bram Moerland heeft meerdere boeken geschreven. Twee daarvan heb ik al mogen lezen, en dit is het derde boek van hem dat ik heb gelezen. Deze drie boeken ...
Lees recensie
Bram Moerland heeft meerdere boeken geschreven. Twee daarvan heb ik al mogen lezen, en dit is het derde boek van hem dat ik heb gelezen. Deze drie boeken kun je los van elkaar lezen, ook al hebben ze wel een volgorde in de ontwikkeling van de schrijver.
Gnosis en gnostiek zie ik als een overkoepelend boek, waarvan de boodschap door de andere boeken verweven is.
Allereerst was het weer een genot om een boek van Bram Moerland te mogen lezen. Ik kan nog steeds niet de vinger erop leggen waar het hem precies aan ligt, maar wat heeft deze man een prettige schrijfstijl zeg. Inhoudelijk maken de doorlopende citaten het lezen heel afwisselend. En ik heb bij Bram steeds het gevoel alsof hij alle tijd en aandacht aan mij besteedt om mij uit te leggen wat hij wil delen. Dat wordt zeker ook bereikt omdat hij hele mooie en persoonlijke ervaringen deelt.
Ook dit boek gaat over het geloof. Ik heb al eerder aangegeven dat dat niet mijn ding is. Ik kan je wel verklappen, dat ik denk dat ik alsnog een geloof zou kunnen aanhangen als alle geloven de filosofie van de gnostiek als ruggengraat zouden hebben.
Die ruggengraat bestaat voor mij uit het besef dat we leven in een wereld vol verhalen. Verhalen uit geloven, uit normen en waarden en uit jouw eigen familie. De schrijver geeft aan dat deze verhalen volgens de gnostiek bedoeld zijn om betekenis te geven. Het is dus nooit dé waarheid, maar de betekenis die de verhalenverteller er bewust aan wilde geven. Als we het niet meer hebben over tastbare voorwerpen (zoals een steen) maar over begrippen (bijvoorbeeld een held) glijden we direct de wereld binnen van betekenis.
Heel mooi laat de schrijver zien dat vele verschillende verhalen uit diverse culturen en bronnen hun plek hebben gevonden in de hedendaagse heilige geschriften.
Wat een eye-opener.
Volgens de gnostiek is het dus niet gezegd dat al deze gebeurtenissen, in bijvoorbeeld de Bijbel, ook ooit in de tijd en op die manier hebben plaatsgevonden. Zie het als verhalen met een betekenis. Bram Moerland toont ook aan dat sommige verhalen in de Bijbel heel duidelijk zijn overgenomen uit een andere tijd en cultuur.
En daarnaast (die kwam ook binnen) moet je ook oog hebben voor de symboliek. De verhalen zijn vaak niet letterlijk zo bedoeld, maar hebben een diepere betekenis.
Mij schoten al lezend ook de vier inzichten van Don Miguel Ruiz te binnen. Ruiz heeft het over de droom, de “mitote”, waarin we leven. En dat is precies wat de gnostiek beoogt.
Besef dat je de vrijheid hebt om zelf de keuze te maken om uit je droom of je verhaal te stappen. Waarmee je dus ook de vrijheid hebt om dat niet te doen. Dat is dus de ultieme persoonlijke vrijheid die de gnostiek je biedt. Oordeelloos en vanuit liefde. Man en vrouw gelijk.
In dat perspectief geeft het te denken dat er alles aan is gedaan om de gnostici (waaronder de Katharen) naar een andere wereld te helpen, en soms met succes.
Dit boek had wat mij betreft veel eerder op mijn pad mogen komen. Aan de andere kant weet ik niet of ik toen al wakker genoeg zou zijn geweest om te kunnen ontwaken uit mijn eigen droom. Maar het is nooit te laat om te ontwaken.
Ik beveel dit boek je zeker aan. Mij heeft het geholpen om toch weer met een neutralere blik naar deze bijzondere tijd te kunnen kijken. Om niet gelijk weer boos te oordelen, maar om op zoek te gaan naar het verhaal van die ander…
Lees minderVoorwoord, de geest uit de kruik 7
1 De wederopstanding van de gnostiek 25
Het schaap dat de kudde verlaat 26
Bewaard in afwachting van betere tijden 40
2 De mens is zichzelf een verhaal 45
Betekenis op afspraak 46
Verhalen als landkaarten van de ziel 56
Het verhaal als kerker van de ziel 69
De volheid van de leegte 76
De wijsheid van de weigering 84
Wie nergens bij hoort … 94
Drie menstypes van de gnostiek 101
Een gelijkenis: de Roodborstjes en het Mysterie van het Everzwijn 105
3 De bevrijding van de liefde 115
De opstand tegen Jahweh 116
Hammurabi en de individuele verantwoordelijkheid 125
De belofte van Mozes 130
Het probleem van Mozes 138
Zarathustra en de kennis van goed en kwaad 143
Twee tantes 153
4 Het wonder van Griekenland 157
Pericles en de mens die zichzelf schept 158
Het lichaam als kerker van de ziel? 173
Is de gnostiek tegen seks? 182
5 Jezus, de verhalen over een levende 189
De derde revolutie 190
Jezus, een levende 195
6 De verbeelding van de gnostiek 201
Het arrogante denken en het luisterende denken: de Demiurg en de Christus in ons 202
De loze macht van de Archonten 212
Eva, moeder Maria en Maria Magdalena, het andere verhaal 217
7 Je bent je antwoord 229
De parel van wijsheid 230
De gems in de verte, een slotakkoord 236
Bronnen 239
Noten 240
Bibliografie 246
