Een andere kijk op orgaandonatie

Doorgaans weinig bekendheid

Uit de beschrijvingen van verschillende zienswijzen en benaderingen van sterven, het stervensproces, orgaandonatie en hersendood, wordt duidelijk hoe er doorgaans weinig bekendheid is met deze onderwerpen, waarover het in dit boek gaat. Onderwerpen die voor vele, vele mensen van wezenlijk belang zijn.

Onderbelichte onderwerpen persoonlijk benaderbaar

Gaandeweg en geleidelijk wordt de lezer gewaar dat dit werk niet een droge opsomming en toelichting is van feiten. De auteur ging over de materie van haar boek in gesprek met waardevolle deskundigen. Mensen als, in willekeurige volgorde, Erik Soyeux, boeddhist en kenner van Het Tibetaanse Boek van leven en sterven; H.J. Witteveen, econoom en voormalig politicus en voorganger van de Soefi Beweging Nederland en Willem Glaudemans, gnosticus en bekend van de vertaling der Nag Hammadi-geschriften en van een Een cursus in wonderen. De zozeer onderbelichte onderwerpen zijn daardoor dusdanig persoonlijk gemaakt en besproken, dat zij ook voor de lezer heel persoonlijk benaderbaar en veel toegankelijker worden. Mede daarin, alsook in het verbindende tussen stervenden en levenden en tussen sterven en orgaandonatie zit de kracht van dit boek.

Bredere bewustwording omtrent sterven en orgaandonatie

Eerst wordt vakkundig, zorgvuldig en liefdevol bredere bewustwording omtrent een naderend levenseinde, sterven en het stervensproces gegenereerd. Daarna worden op heldere en integere wijze vooral de postmortale orgaandonatie, het hersendood-vraagstuk en gevolgen voor donor en ontvanger belicht. Duidelijk wordt dan, dat niet alleen het stervensproces door Overheid en Transplantatie Geneeskunde onderbelicht blijft, maar in zo mogelijk nog sterkere mate ook (postmortale) orgaandonatie.

Voorlichting: de positieve en de negatieve aspecten

In het hárt van het boek zegt Pim van Lommel:

“Sterven is niet een moment, maar een proces”. Het is een proces, dat verloopt in overeenstemming met natuurwetten. Is dan niet de vanzelfsprekende conclusie dat (postmortale) orgaandonatie tegen alle natuurlijke wetten in gaat? Wie zijn wij, vraagt de lezer zich wellicht af, om die natuurwetten  – soms schaamteloos –  te overschrijden en te tarten? “De positieve én de negatieve aspecten. Dat heet voorlichting.”

Hoe waar!

Verantwoordelijke besluitvorming

Een mooie, evenwichtige, doch vragende conclusie geeft de auteur aan het eind van het hoofdstuk Zielsverstrengeling:

“Is de mate waarin orgaandonatie nadelige gevolgen heeft afhankelijk van onze geestelijke staat van zijn?”

Een conclusie en vraag, die aanzet tot de persoonlijke introspectie en ontwikkeling die leiden tot eigen visie, verantwoordelijkheid en besluitvorming.

Pioniersboek biedt verhelderende inzichten en steun

In de nabeschouwing van Ari van Buuren wordt dit boek met recht een pioniersboek genoemd. Het is bovendien een waardevolle bijdrage aan een balans tussen rationaliteit, wetenschap, de geest, spiritualiteit en mystiek. Niet alleen biedt dit nieuwe boek van Ineke Koedam aanvullende en verhelderende inzichten betreffende het stervensproces en orgaandonatie, het kan ook een waardevolle steun zijn voor mensen die onzeker zijn over het besluit: wel of geen donor.

Van harte hoop ik dan ook, dat het boek Een andere kijk op orgaandonatie – Verkenningen van het stervensproces van Ineke Koedam de weg naar velen zal vinden. Maar ook hoop ik dit richting de Overheid en de Transplantatie-Geneeskunde, geholpen door de uitgever, de auteur en betrokken lezers.

‘Ja, ik wil’

Kort geleden hoorde ik van een 40- jarige vrouw dat ze een longtransplantatie heeft ondergaan. Ze is haar donor zeer dankbaar, want ze heeft weer tijd van leven gekregen dankzij het feit dat die persoon bereid was om de longen af te staan tijdens het sterven. Hoewel ze medicatie krijgt – met alle bijwerkingen van dien – om afstotingsverschijnselen tegen te gaan, heeft ze een mooie tijd. Ze krijgt de kans haar twee kinderen te zien opgroeien en hopelijk te kunnen begeleiden naar volwassenheid. Ook de oproepen van bekende en minder bekende Nederlanders tijdens de Donorweek, drukken ons allen op het hart, toch vooral het donorcodicil met een “ja, ik wil” in te vullen en bij ons te dragen.

‘Nee, ik wil niet’

Ineke Koedam gaat in haar boek in gesprek met een aantal mensen, die vanuit verschillende invalshoeken ervaring hebben om stervenden nabij te zijn. Het zijn mannen en vrouwen uit diverse beroepsgroepen en uiteenlopende levensbeschouwingen en spirituele tradities. Ze wil proberen erachter te komen, wat de beweegredenen kunnen zijn om “nee, ik wil niet” op het donorcodicil te schrijven. Want de voorlichting over wat er precies gebeurt bij orgaandonatie en transplantatie blijft behoorlijk onderbelicht.

Tegenwicht zorgt voor evenwicht

Ineke Koedam doet dat in dit boek wel en daarmee legt ze gewicht in de andere schaal van de weegschaal, zodat deze in evenwicht komt te hangen. Dat is de verdienste van dit mooie boekje, dat bijdraagt aan een bewuste keuze de organen wel of niet te willen doneren en ontvangen. Want niemand kan nog weten, wat er precies gebeurt als we aan het sterven zijn. Toch zijn er talloze ervaringen van mensen die dichtbij de overgang van leven naar dood waren, die goede gronden menen te hebben om te mogen aannemen, dat  het sterven een heel bijzonder loslatingsproces is. Daarbij is liefdevolle aandacht, een open en warme sfeer naast intense intimiteit zo heel belangrijk. In het boek wordt over het loslatingsproces vanuit verschillende levensbeschouwingen verteld. Achterin het boek is een bijlage gevoegd, waarin ieder persoonlijk zijn of haar wensen te kennen kan geven rondom levenseinde en orgaandonatie. Dit boek van tegenwicht verdient het, dat het grote publiek deze argumenten óók ter harte neemt, zodat er een diepgaande, bewuste en evenwichtige keuze gemaakt kan worden of men wel of geen donor én ontvanger wil zijn!

Ruth N. Cooiman- van Heijningen www.zorgvanwiegtotgraf.nl