Chronische pijn als spiegel van je onderdrukte emoties
Laatste update door Team AnkhHermes op 3 juli 2025
Waarom blijft die rugpijn terugkomen, zelfs als er medisch gezien ‘niets aan de hand is’? Waarom verkrampen je schouders op je werk, terwijl je net dacht dat je alles onder controle had? Volgens de Amerikaanse revalidatiearts John E. Sarno, pionier in de psychosomatische geneeskunde, is dat geen toeval.
In zijn baanbrekende boek De mind-body connectie stelt hij dat veel chronische of onverklaarbare pijn voortkomt uit iets wat we liever niet voelen: onderdrukte emoties.
Sarno werkte jarenlang met mensen die de medische molen volledig hadden doorlopen: scans, operaties, fysiotherapie, alternatieve behandelingen, maar zonder blijvend resultaat. Zijn conclusie? Niet het lichaam, maar de geest was het toneel van de pijn.
Een lichaam dat fluistert… of schreeuwt
De inzichten van Sarno draaien om een conditionering die velen van ons herkennen: gevoelens die ‘niet gepast’ zijn, leren we netjes op te bergen. Boosheid? Mag niet. Verdriet? Onhandig. Angst? Laat je niet kennen. Wat we niet uiten, drukken we weg. Maar emoties verdwijnen nooit zomaar. Volgens Sarno vinden ze andere uitwegen. Ze zakken dieper weg in ons onderbewuste. En daar, waar ze geen woorden krijgen, gaan ze spreken via het lichaam.
Twee geesten, één lichaam
In het eerste hoofdstuk van zijn boek beschrijft Sarno hoe onze geest twee lagen kent: de bewuste geest, waarmee we plannen maken, organiseren en relativeren en de onbewuste geest, waar oude pijn, angsten en verdrongen gevoelens zitten.
Die onbewuste geest wil je beschermen tegen het voelen van ‘lastige’ emoties. En dus schakelt het je lichaam in als afleidingsmanoeuvre: je krijgt rugpijn, hoofdpijn, tintelingen, krampen of andere fysieke klachten.
Dit mechanisme noemt hij het Tension Myositis Syndrome (TMS): een lichamelijke reactie op mentale of emotionele spanning.
Voorbeeld van een hardwerkende perfectionist
Neem het voorbeeld van één van Sarno’s patiënten: een hardwerkende, perfectionistische man met aanhoudende rugklachten die al maanden zijn leven beheersten. Fysiek was er niets te vinden, maar de pijn bleef. Tijdens het behandelproces ontdekte hij dat hij diep vanbinnen woede en frustratie voelde over zijn werkdruk en het gevoel nooit goed genoeg te zijn. Emoties die hij zelf niet eens herkende. Toen hij deze gevoelens begon te erkennen, zonder oordeel, merkte hij iets opmerkelijks: zijn rugklachten namen af. Niet omdat hij er oefeningen voor deed, maar omdat hij eindelijk luisterde naar wat zijn lichaam hem al die tijd probeerde te vertellen.
Eerste stap naar genezing
Bij veel patiënten verdwijnt de pijn al deels wanneer ze begrijpen wat er werkelijk aan de hand is. Alleen al het inzicht ‘mijn lichaam probeert me iets te vertellen’, zorgt voor ruimte. Sarno benadrukt dat je je pijn niet hoeft te bestrijden, maar mag onderzoeken. Wat wil gezien worden? Welke gevoelens heb je (al jaren) niet geuit? Welke verwachtingen leg je jezelf op? Hoe streng ben je voor jezelf? Het zijn geen makkelijke vragen, maar wel bevrijdende.
Signalen in plaats van storingen
In De mind-body connectie komt steeds terug: pijn is geen teken dat je ‘stuk’ bent, maar dat er iets in jou om aandacht vraagt. Misschien een oud verdriet dat je nooit echt hebt toegelaten. Misschien een behoefte aan rust, ruimte, zachtheid. Door je klachten te gaan zien als signalen in plaats van storingen, verandert je hele relatie met je lichaam. Je gaat luisteren in plaats van vechten.
Is het tijd om te luisteren?
Wat als jouw lichaam al jaren fluistert wat je hoofd niet durft te horen? De mind-body connectie van John E. Sarno biedt geen snelle oplossingen, maar wel een andere blik. Een blik die je aanspoort om stil te worden. Misschien begint heling niet bij het vinden van de juiste behandeling, maar bij het stellen van de juiste vragen.