Zelfobservatie

Ik ben een wandelend hoofd, oftewel mijn ‘zijn’ wordt bepaald door mijn hoofd, mijn denken. En mijn lichaam dient er enkel voor om dit hoofd door het leven voort te bewegen. En hoewel ik donders goed weet dat mijn lichaam het huis van mijn ziel is en dus in dienst staat van mijn ontwikkeling, besteed ik er eigenlijk bedroevend weinig aandacht aan. Pas als dat lijf gaat sputteren en stagneren word ik me, geërgerd, bewust van mijn verantwoordelijkheid.

Want ja, ik weet heus wel dat lichaam, geest en ziel een drie-eenheid zijn. Maar ik ben overduidelijk een ’product’ van deze tijd waarin het analytisch denkvermogen superieur wordt bevonden boven de ‘lage driften’ van het instinct en gevoel. Al mijn leven lang ben ik chronisch nieuwsgierig naar waarom mensen doen wat ze doen. Later verplaatste het accent zich naar ‘waarom doe ik wat ik doe?’

Vele boeken op het gebied van zelfontwikkeling zijn door mijn handen gegaan. Die eeuwige honger naar informatie, kennis, analyseren, begrijpen en grip krijgen is natuurlijk nog steeds veel van hetzelfde: hoofdzaken. Toch zijn al die boeken, en de inzichten die het me heeft gegeven, als puzzelstukjes. Puzzelstukjes waarmee mijn leven en zelfkennis stukje voor stukje inzichtelijk wordt en vorm krijgt.

Ik was duidelijk toe aan het volgende ‘level’.  Hoe mijn hoofd de regie voert in mijn leven weet ik ondertussen wel. De ondertitel ‘volledig eerlijk kijken naar jezelf’, triggerde mijn nieuwsgierigheid naar een volgende laag.

Het boek ’Zelfobservatie’ levert die hele lastige puzzelstukjes, die stukjes die je maar blijft ronddraaien tussen je vingers en waarbij je blijft turen naar het puzzelwerk wat je al voor je hebt liggen. Dit boek levert hogere wiskunde op het gebied van zelfkennis en zelfinzicht. Ik vond het zeker niet gemakkelijk om te lezen. Wel heel interessant, maar meer dan eens moest ik een paragraaf herlezen om te bevatten wat er nou eigenlijk precies staat. Het is geen boek wat je moeiteloos achter elkaar uitleest. De materie, maar ook de schrijfstijl van de schrijver, zijn van een hogere orde. Het is voor mij een studieboek. Een boek om te bestuderen.

Dat ons hoofd zoveel macht gekregen heeft, is voor ons welzijn eigenlijk heel onhandig. Als je jezelf heel goed leert kennen, door zelfobservatie, leert juist jouw lichaam je wat er nou werkelijk met je gebeurt. Ons gedrag is een opeenstapeling van conditionering, overtuigingen en gewoontes, veelal gebaseerd op angst. Zelfobservatie brengt je terug naar het nu waar de werkelijkheid zich afspeelt. Wanneer je je kunt onthechten van je gedachtenpatronen en gewoontes, kun je zuiver observeren wat er werkelijk is, en de wereld en jezelf zien zoals deze werkelijk zijn. Vrij van oordeel en vrij van de wil om ook maar iets aan de situatie zelf te willen veranderen. Loslaten wat jou niet langer dient maakt ruimte voor alles wat je wel bent. Poeh, ga er maar aan staan! De korte hoofstukken in het boek zorgen ervoor dat je het gemakkelijk steeds even weg kunt leggen. De, soms absurdistische, gedichten, houden het een beetje luchtig en zorgen voor een extra trigger hier en daar.

Dit boek is voor iedereen die open staat voor een diepere duik in het zelfbewustzijn. Enige ervaring met meditatie werkt in je voordeel als het gaat om contact maken met je lichaam en leren observeren van je eigen gedachten. Een boek met inhoud, dat zeker. Een inhoud van een zodanige aard dat ik er nog niet helemaal zeker van ben of ik het wel allemaal begrepen heb. Een boek dat het daarom ook verdient om nog niet op de boekenplank te gaan rusten, maar op de leestafel stand-by mag blijven. Er is mij weer een puzzelstukje aangereikt, eentje dat nu draait tussen mijn vingers, dat mij laat turen en onderzoeken waar het thuishoort. En waarvan ik weet; eenmaal op zijn plek ben ik weer een stukje dichter bij de voltooiing van dit project. Het project dat mijn leven is.

Het was moeilijk om mijn aandacht bij het verhaal te houden. Ik verdwaalde soms in de lange zinnen die nog onduidelijker werden door de extra uitleg. Heb het steeds weggelegd terwijl ik meestal binnen een aantal uren een boek van dat formaat uitlees. De gedichten vond ik wel fijn om te lezen. Kan niet echt navertellen wat meneer Hawk nu precies wil duidelijk maken. Zijn observatie in de ik-vorm scheidde hem van wat er in hem speelde en is daarom ook moeilijk om op mijzelf te betrekken. Kon niet echt iets terug vinden van de beloofde tekst op de achterkant. Weet nog steeds niet hoe mijn lichaam nu mijn raadgever is.

Toen het boek bij me in de brievenbus viel, kreeg ik bij het zien van het omslag de indruk dat we heel erg op zoek zouden gaan naar binnen in onszelf. Het boek zet je aan om jezelf onder de loep te nemen. Nu eens voor een keer niet te gaan oordelen over je gevoelens en bijhorende reacties, maar ze gewoon te laten voor wat ze zijn. Niet het corrigerende vingertje van moeten veranderen, aanpassen of relativeren. Het is wel heel vernieuwend om eens te gaan voelen wat sommige zaken met je doen zonder dat je jezelf aanspoort te willen ingrijpen. Met behulp van de wil tot aandacht kan ik om te beginnen alleen achteraf observeren. Met andere woorden.: ik kan pas naderhand zien dat ik gevangen zit in een automatisch denk-, emotioneel of lichamelijk proces en dat ik hierdoor meegesleept word zonder dat ik me ervan bewust ben. Ik ben echt een gewoontedier met de nodige oordelen. Gedragspatronen komen bloot te liggen waarvan ik me bewust ben, maar die zijn pas zichtbaar na zelfobservatie. In het boek noemen ze dit “vrijwillig lijden”, omdat niemand me ertoe kan dwingen om mijn gedrag uit het verleden naderhand te observeren. Ik moet er bewust voor durven kiezen naar mijn gedrag ten opzichte van mijzelf en anderen te kijken, het is zien en eronder lijden.

Het is niet een heel gemakkelijk of vlot weg te lezen boek. Ik had meer een oefen- en doeboek verwacht, een echt zelfhulpboek met bijhorende opdrachten. Voor degenen die al een behoorlijke spirituele weg hebben afgelegd kan het misschien van meerwaarde zijn, maar mij kon hij niet echt aanzetten tot geboeid lezen tot de laatste letter. Wat niet wegneemt dat ik hem met liefde weggeef aan iemand anders uit mijn vriendenkring die er meer zal uithalen dan wat ik deed.