Al 100 jaar de grootste spirituele uitgeverij van Nederland
Laatste update door Obe Alkema op 4 april 2024
Het derde deel uit de Patroon-serie bestaat uit gedichten van de veertiende-eeuwse dichter Hafiz. Wie was hij eigenlijk en wat heeft zijn spirituele poëzie te zeggen?
Soefidichters als Rumi en Omar Khayyam zijn enorm populair, omdat ze lezers deelgenoot maken van hun inspirerende innerlijke zoektocht. Vaak wordt in dezelfde adem de naam van de veertiende-eeuwse dichter Hafiz genoemd. En niet geheel onterecht, afgaande op het gedicht ‘Bekers en wijn’, waarmee Verzen uit het boek van de ziel opent:
Jij daar met die beker!
Vul hem met de vreugd van de jeugd
en breng me er nog een met de wijn van extase.
Breng me een medicijn tegen liefdesverdriet –
breng pure passie en bedwelming,
het medicijn voor jong en oud.
De beker, de wijn, de extase, de bedwelming: het zijn allemaal motieven uit de soefipoëzie die je ook bij een dichter als Rumi tegenkomt. Goddelijke verrukking, dat is de dronkenschap die vaak opduikt in deze poëzie. Die heeft niet zozeer met alcohol te maken, maar met de liefde voor die Ene. Die Ene is de schepper en alles is aan hem gewijd, zo blijkt uit Hafiz’ gedichten.
Wali van der Zwan selecteerde en vertaalde ruim vijftig gedichten van Hafiz voor Verzen uit het boek van de ziel. In zijn inleiding schrijft hij uitgebreid over de poëzie van Hafiz, zijn leven en verhouding tot de soefimystiek. Hoewel hij niet veel met derwisjen (dansende soefigeestelijken) op had – in tegenstelling tot Rumi – was hij wel een dronkaard in de soefi-betekenis: ‘een vrijdenker en scepticus die zich keert tegen elke vorm van dogma en principe.’
Ook de nadruk op liefde is typisch voor soefidichters. Liefde zou ook met een hoofdletter geschreven moeten worden: Liefde. Soefi’s zien liefde namelijk als de bron van de schepping. Liefde verbindt de hele kosmos en houdt haar bijeen. Liefde is het godsdeeltje. In het gedicht ‘Liefde is het onderwerp’ wordt het belang van liefde duidelijk:
Over de liefde
hebben we het vanavond.
Morgen trouwens ook.
Waarover,
tot de dood ons komt halen,
kunnen we het beter hebben
dan over dit onderwerp.
Hafiz is een veertiende-eeuwse dichter die uit Shiraz kwam, een (nog steeds bestaande) stad uit het oude Perzië, het huidige Iran. Waarschijnlijk was hij een hofschrijver die werd onderhouden door de heersende klasse. Ten noorden van Shiraz, in Musalla, ligt hij begraven. In 1452 werd zijn tombe in grootse stijl herbouwd.
Zijn poëzie, in de vorm van kwatrijnen en ghazals (liefdesgedichten), is al heel lang bekend in de westerse wereld. Goethe stelde al dat niemand zijn gelijke was en Ralph Waldo Emerson verzuchtte: ‘Kon ik maar dichten als Hafiz, want hij doorziet alles en is nergens bang voor.’ En nog steeds vormen zijn gedichten voor velen een inspiratiebron.
In de Patroon-serie verzamelt AnkhHermes poëtische wijsheid uit alle windhoeken. De poëzie van Hafiz kan hierin natuurlijk niet ontbreken en na de Tao Te Ching en poëzie van Rumi gepubliceerd te hebben, volgden de gedichten van Hafiz. Lees hier meer over de Patroon-serie.
Laat je raken door verzen uit het boek van de ziel in ‘Hafiz’, liefdevol vertaald door Wali van der Zwan.
Bestel nu jouw exemplaar voor € 22,50 met gratis verzending.
De Patroon-serie wordt elk jaar verder uitgebreid. Maak kennis met de andere delen via onderstaande artikelen.
